آشنایی با مفهوم مالیات بر درآمد یا مالیات بر عملکرد

مالیات بر عملکرد یا همان مالیات بر درآمد به مالیاتی گفته میشود که دولت بر درآمد همه ی افراد حقیقی و حقوقی که مشغول انجام فعالیت‌ های اقتصادی هستند با درصد مشخص اعمال میکند .

مالیات بر عملکرد ، همه ی افراد حقیقی و حقوقی وظیفه دارند در پایان سال مالی گزارش از درآمد ها و هزینه‌ های جاری از طریق ارسال اظهارنامه مالیاتی به سازمان مالیاتی ارائه میدهند .

پس از ارسال اظهارنامه سازمان مالیاتی با محاسبات هزینه‌ ها را از درآمد یک مجموعه در طول سال مالی کسر کرده و سود خالص محاسبه میکند .

درصدی از این سود بخاطر  مالیات بر عملکرد از همه ی افراد حقیقی و حقوقی توسط دولت دریافت میشود . ماهیت مالیات بر عملکرد با ماهیت مالیات بر ارزش افزوده بطور کامل تفاوت دارند . هر دو مالیات در پایان یک دوره مالی مشخص باید به حساب سازمان مالیاتی کشور واریز شود .

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی ؛ مودیان صاحب مشاغل

همه ی افراد حقیقی برای همه درآمد در طول یک دوره مالی بعد از کسر معافیت‌ ها وظیفه دارند مالیات به سازمان مالیاتی پرداخت کنند. درآمد شرکت‌ های مدنی و درآمد های فعالیت‌ های مضاربه به  طوری که صاحب سرمایه شخص حقیقی باشد  مالیات بر درآمد افراد حقیقی پرداخت میکنند .

افراد حقیقی و صاحبان مشاغل وظیفه دارند تا پایان روز ۳۱ خرداد ماه ، گزارش درآمد و هزینه‌ ها در طول یک سال مالی اظهارنامه مالیاتی به سازمان مالیاتی اعلام کنند .

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی

1. تا 200 میلیون تومان اول درآمد مشمول مالیات نرخ 15% .
2. تا 200 میلیون تومان دوم درآمد مشمول مالیات نرخ 20% .
3. باقی مانده درآمد مشمول مالیات با نرخ 25% .

بعد از ارسال اظهارنامه مالیاتی و کسر هزینه‌ ها از درآمد میزان سود خالص  میزان درآمد و متناسب با سود ، ۱۵ ، ۲۰ یا ۲۵ % از مبلغ کسر مالیات دریافت میشود . کارگران و کارمندان هر سال وظیفه دارند مالیات حقوق و دستمزد را پرداخت کنند . میزان مالیات دریافتی به مقدار افزایش حقوق کارگران ببستگی دارد .

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ؛ شرکت‌ها و فعالان اقتصادی

مجموع درآمد شرکت‌ ها و درآمد  از فعالیت‌ های انتفاعی افراد حقوقی از منابع مختلف در ایران یا خارج  پس از اعمال زیان‌ ها از منابع غیر معاف و کسر معافیت‌ ها مشمول مالیات بر درآمد میشود

افراد حقوقی باید گزارش درآمد و هزینه‌ های عملکرد یک سال مالی با ارسال اظهارنامه مالیاتی ، ترازنامه ، حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک ، تا حداکثر ۴ ماه پس از پایان سال عملکرد در اختیار سازمان مالیاتی قرار می دهند .

مالیات بر درآمد افراد حقوقی با نرخ ۲۵%محاسبه خواهد شد . برای برنامه‌ریزی مالی مدیران مجموعه‌ های حقوقی باید هم‌ زمان با محاسبه مالیات بر عملکرد ، محاسبه اضافه کاری کارکنان  در پایان هر سال مالی انجام دهند .

1. در سال اول فعالیت ، هویت شرکا ، سهام‌ داران و تعداد سهام و نشانی هر یک از آن‌ ها
2. فهرست تغییرات اشخاص حقوقی پس از ارسال اولین فهرست

تفاوت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی

• اشخاص حقیقی : همه ی افرادی که ‌مستقل مشغول کسب درآمد هستند ، بطور انفرادی و بدون مشارکت یک شخصیت جدید یک کسب‌ و کار را را‌‌ه‌ اندازی کرده‌ اند، افراد حقیقی هستند.
• اشخاص حقوقی : همه ی موسسات ، شرکت‌ ها و کسب‌ و کار هایی که با تاسیس یک شخصیت جدید و مستقل از تک‌ تک اعضای تشکیل‌ دهنده به کسب درآمد میپردازند ، افرادحقوقی هستند.

نحوه ی محاسبه مالیات حقوق این دو گروه باهم تفاوت دارد. مالیات بر عملکرد افراد حقیقی و حقوقی در موارد زیر با هم متفاوت است

1. مواد قانونی مربوطه : قانون ۹۳ تا ۱۰۳ مرتبط به حقیقی و قانون  ۱۰۵ تا ۱۱۸ مزتبط به حقوقی دارد .
2. نرخ محاسبه مالیات : نرخ مالیات بر درآمد حقیقی میزان درآمد از ۱۵% تا ۲۵% متغیر است . نرخ مالیات حقوقی میزان درآمد ۲۵% تعیین میشود .
3. مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی : حقیقی تا ۳۱ خرداد سال بعد و  حقوقی حداکثر تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی که ۳۱ تیر است  برای ارسال اظهارنامه فرصت دارند .
4. اسناد و مدارک قابل‌ارائه : حقیقی موظف اند بجزء اظهارنامه یا تبصره ۱۰۰ ، دفاتر قانونی مناسب با گروه شغل خود را به سازمان مالیاتی ارائه کنند . در مقابل حقوقی باید بجزء اظهارنامه مالیاتی ، ترازنامه ، حساب سود و زیان ، فهرست هویت سهام‌ داران و شرکا مرتبط به حقیقی مجموعه را در اختیار سازمان مالیاتی قرار دهند .
5. معافیت‌های مالیاتی : حقیقی از معافیت تا سقف معافیت مالیات حقوق ماده ۸۴ برخور دار هستند ، حقوقی مشمول هیچ‌ گونه معافیت مالیاتی نخواهند شد .

شباهت مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی

1. اسناد و مدارک مودی طی ۳ سال متوالی مورد قبوله و پرداخت مالیات توسط آن‌ بدون مراجعه به هیئت حل اختلاف ۵ % اصل مالیات 3سال به مودی ، فارغ از حقیقی یا حقوقی بودن ، بازگردانده میشود .
2.  حقیقی و حقوقی به شرط تسویه بدهی‌ های مالیاتی سال گذشته و اظهارنامه در زمان معین ، به ازای هر ۱۰% افزایش درآمد نسبت به درآمد سال گذشته ۱ واحد%و حداکثر ۵ واحد%از نرخ تعیین مالیات کاسته است .
3. حقیقی یا حقوقی در صورت عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در مدت زمان یا کتمان درآمد مشمول ۳۰% جریمه غیرقابل‌ بخشش است .
4. به ازای هر ۱ ماه دیرکرد در پرداخت مالیات ۲.۵% جریمه بر مبلغ مالیات محاسبه میشود .
5. اختلاف بیش از ۱۵% درآمد ابزاری با درآمد قطعی‌ شده موجب لغو بخشودگی تا ۳ سال و تعلق جریمه به مالیات عملکرد حقیقی و حقوقی است .
6. مهلت رسیدگی به اظهارنامه مالیاتی حقیقی و حقوقی حداکثر تا ۱ سال بعد از تاریخ انقضای مهلت ارسال اظهارنامه است .
7. مدت زمان مالیاتی بطور رسیدگی به تخلفات و دریافت مالیات ۵ سال از سررسید پرداخت مالیات است .

مالیات بر عملکرد یا همان مالیات بر درآمد ، مالیاتی است دولت بر درآمد همهی افاردحقیقی و حقوقی که فعالیت‌های اقتصادی انجام میدن ، با درصد مشخصی اعمال میشود .