آشنایی با تبصره ماده 100و شرایط و چگونگی استفاده از آن

تبصره ماده 100: قانون مالیات‌های مستقیم نخستین‌بار در سال ۱۳۶۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در سال‌های بعد، سازمان امور مالیاتی کشور به منظور تشویق مؤدیان به پرداخت مالیات، اقدام به تدوین طرح‌های تشویقی و تعیین جرایم مالیاتی نمود. یکی از مهم‌ترین تغییرات این قانون، در اصلاحات سال ۱۳۹۴ صورت گرفت که طی آن «تبصره ماده 100» به تصویب رسید. این تبصره به‌گونه‌ای طراحی شده است که برخی از صاحبان مشاغل را از ارائه اظهارنامه مالیاتی و همچنین تسلیم دفاتر و اسناد مالی معاف می‌کند.

تبصره ماده 100 مالیات‌های مستقیم چیست؟

تبصره ماده 100 یکی از تسهیلات مالیاتی است که برای حمایت از مؤدیان و تسهیل فرآیند پرداخت مالیات در نظر گرفته شده است. طبق این تبصره، اگر مجموع درآمد سالانه صاحبان مشاغل حداکثر تا ۱۵۰ برابر سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم باشد، نیازی به ثبت‌نام اظهارنامه مالیاتی نخواهند داشت. با این حال، برای بهره‌مندی از مزایای این تبصره، مؤدیان باید حداکثر تا پایان موعد مقرر نسبت به ثبت‌نام و ارائه اطلاعات مورد نیاز به اداره امور مالیاتی اقدام نمایند.

الزام ثبت‌نام و ارسال صورتحساب الکترونیکی

بر اساس مقررات جدید، تمامی صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موظف‌اند در سامانه مؤدیان مالیاتی ثبت‌نام کرده و صورتحساب‌های خود را به صورت الکترونیکی ارسال کنند. سازمان امور مالیاتی کشور نیز هر ساله، با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و سیاست‌های مالیاتی، «تبصره ماده 100  قانون مالیات‌های مستقیم» را برای برخی گروه‌های شغلی و صاحبان مشاغل اعمال می‌کند. سقف مشمولیت این تبصره ممکن است هر ساله دستخوش تغییر شود.

نحوه ارسال اظهارنامه مالیاتی

مؤدیان حقیقی می‌توانند از دو روش اقدام به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی کنند:

1. ارسال اظهارنامه مالیاتی به روش معمول

2. استفاده از مزایای تبصره ماده 100

بررسی تغییرات تبصره ماده 100 در سال ۱۴۰۳

طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۳، سقف درآمد مشمول تبصره ماده 100 برای مؤدیان حقیقی گروه‌های اول، دوم و سوم برابر با ۱۸۰ هزار میلیارد ریال (۱۸ میلیارد تومان) تعیین شده است. این رقم نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته و هدف آن تسهیل فرایند مالیاتی برای مشاغل کوچک و متوسط است.

نحوه محاسبه مالیات طبق تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۴۰۳

مالیاتی که بر اساس فرم تبصره ماده 100 تعیین می‌شود، به صورت مقطوع (ثابت) است و میزان سود و زیان واقعی مؤدی در آن لحاظ نمی‌شود. در واقع، مبلغ مالیات صرفاً بر اساس میزان فروش سالانه و تراکنش‌های بانکی مرتبط با درآمد محاسبه شده و به عنوان یک عدد قطعی به مؤدی پیشنهاد می‌شود. در صورت پذیرش، مؤدی مالیات را پرداخت می‌کند؛ در غیر این صورت، می‌تواند از این تبصره استفاده نکند و اظهارنامه کامل مالیاتی خود را ارائه دهد.

فرمول کلی محاسبه مالیات در قالب فرم تبصره ماده 100

اگرچه جزئیات دقیق محاسبه توسط سازمان امور مالیاتی اعلام نمی‌شود، اما روش کلی بر مبنای فرمول‌های زیر قابل توضیح است:

• سود مشمول مالیات = ضریب سود فعالیت × خدمات ÷ مبلغ فروش

• مأخذ مالیاتی = سود مشمول مالیات – معافیت سالانه مشاغل

• مبلغ مالیات = مأخذ مالیاتی × نرخ مالیات صاحبان مشاغل

توجه: ضرایب سود برای مشاغل مختلف متفاوت است و هرساله توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌شود.

چه کسانی مشمول تبصره ماده 100  در سال ۱۴۰۳ هستند؟

تمامی صاحبان مشاغل حقیقی که مجموع فروش کالا یا ارائه خدمات آنان در سال ۱۴۰۲ کمتر از ۱۸۰ میلیارد ریال (۱۸ میلیارد تومان) باشد، می‌توانند از مزایای تبصره ماده 100 استفاده کنند. این رقم معادل ۱۵۰ برابر سقف معافیت مالیاتی است که مطابق قانون بودجه سال ۱۴۰۳ تعیین شده است.

شرایط استفاده از تبصره ماده 100

برای بهره‌مندی از این مشوق مالیاتی، رعایت شرایط زیر الزامی است:

1. میزان فروش سالانه: مجموع فروش یا خدمات در سال ۱۴۰۲ نباید از ۱۸ میلیارد تومان بیشتر باشد.

2. تسویه مالیات سال‌های گذشته: مؤدی باید یا مالیات سال قبل خود را به‌صورت مقطوع پرداخت کرده باشد، یا برگ تشخیص مالیاتی صادره را پذیرفته باشد.

3. عدم وجود بدهی مالیاتی: داشتن بدهی معوق، مانع استفاده از تبصره خواهد بود.

4. ثبت‌نام در موعد مقرر: فرم مربوط به مالیات مقطوع باید تا پایان مهلت ثبت اظهارنامه مالیاتی در سامانه سازمان امور مالیاتی تکمیل و ارسال شود.

مزایای استفاده از تبصره ماده 100 

• معافیت از ارائه اظهارنامه عملکرد سالانه

• عدم الزام به نگهداری اسناد و دفاتر مالیاتی

• ساده‌سازی فرآیند پرداخت مالیات با مبلغ مشخص و قطعی

مقالات مربتط : 

• تمدید مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل و پرداخت مالیات متعلق برای عملکرد سال 1403
• سقف تبصره ماده 100 در سال 1404افزایش یافت!
• سامانه مودیان چیست؟ آموزش ثبت نام سامانه مودیان + مشمولین

مشمولان و معافیت‌های تبصره ماده 100  مالیات‌های مستقیم

تبصره ماده 100 تنها شامل مالیات بر درآمد مشاغل (عملکرد) است و سایر منابع مالیاتی مانند مالیات بر درآمد اجاره یا مالیات بر درآمدهای اتفاقی را پوشش نمی‌دهد. بنابراین، مؤدیانی که دارای این‌گونه درآمدها هستند، الزاماً باید اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند و نمی‌توانند از مزایای تبصره ماده 100  بهره‌مند شوند.

چه کسانی می‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند؟

• اشخاص حقیقی شاغل در مشاغل مختلف

• مشارکت‌های مدنی (چند مؤدی که یک فعالیت اقتصادی را به صورت مشترک اداره می‌کنند)

این دسته از مؤدیان می‌توانند بدون نیاز به ارائه اسناد مالی و حسابرسی، مالیات خود را به صورت مقطوع و بر اساس شرایط تعیین‌شده از سوی سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.

چه کسانی مشمول تبصره ماده ۱۰۰ نیستند؟

مؤدیانی که دارای حداقل یکی از شرایط زیر باشند، نمی‌توانند از این تبصره استفاده کنند:

چه کسانی مجاز به استفاده از تبصره ماده 100  نیستند؟

علاوه بر شرایط عدم شمول که پیش‌تر توضیح داده شد، استفاده از تبصره ماده 100  قانون مالیات‌های مستقیم فقط برای اشخاص حقیقی مجاز است. بنابراین، شرکت‌ها و اشخاص حقوقی نمی‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند.

همچنین برخی فعالیت‌های خاص نیز از دایره شمول این تبصره خارج‌اند، از جمله:

• مشاغل واسطه‌گری در معاملات املاک و مستغلات

• فعالیت‌های تولیدی و صنعتی خاص

• مشاغل مرتبط با استخراج منابع طبیعی و معادن

جریمه‌های ناشی از اعلام خلاف واقع در فرم تبصره ماده 100 

اگر مؤدی در فرم تبصره ماده 100 ، درآمد خود را کمتر از میزان واقعی اعلام کند، پیامدهای قانونی بسته به سطح تخلف متفاوت است:

• اگر درآمد واقعی کمتر از سقف ۱۸ میلیارد تومان باشد:
  سازمان امور مالیاتی مابه‌التفاوت مالیات واقعی با مالیات مقطوع پرداخت‌شده را محاسبه و مطالبه خواهد کرد.

• اگر درآمد واقعی از سقف مجاز فراتر رود:
  در این صورت، مؤدی مشمول پیامدهای جدی‌تری خواهد شد، از جمله:

  • تعیین مالیات بر اساس ماده ۹۷ (بررسی حساب‌ها)

  • جریمه بابت عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر

  • از دست دادن معافیت‌های مالیاتی مانند معافیت ماده ۱۰۱ و نرخ صفر مالیاتی

آیا تبصره ماده 100 معافیت مالیاتی به همراه دارد؟

در سال ۱۴۰۳، قانون‌گذار برای تبصره ماده 100 بخشودگی مالیاتی خاصی در نظر نگرفته است. این تبصره به معنای معافیت از ارائه اظهارنامه مالیاتی و نگهداری دفاتر قانونی است، نه معافیت از پرداخت مالیات.

مالیات مشمولان این تبصره به صورت علی‌الحساب یا قطعی تعیین می‌شود. در صورت عدم پرداخت در موعد مقرر، جریمه دیرکرد اعمال خواهد شد.

هدف از اجرای تبصره ماده 100  چیست؟

این تبصره با هدف ساده‌سازی فرآیند پرداخت مالیات طراحی شده و تمرکز آن بر حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است. در واقع، استفاده از این تسهیلات به معنای پرداخت آسان‌تر، نه پرداخت کمتر یا معافیت کلی از مالیات است.

صاحبان مشاغل چه تعهداتی در مقابل تبصره ماده 100 سال ۱۴۰۳ دارند؟

صاحبان مشاغل برای استفاده از تبصره ماده 100  موظف به ارائه مستندات در صورت درخواست سازمان هستند. آن‌ها باید اسناد و مدارک خود را به مدت ۱۰ سال حفظ کنند. همچنین باید با مراجع ذی‌صلاح همکاری کنند و تعهدات خود را در مقابل تبصره ماده 100  انجام دهند.

نتیجه گیری:
تبصره ماده 100  یک مشوق مالیاتی است که در قانون مالیاتی برخی کشورها وجود دارد. این تبصره بخشی از ماده اصلی بوده و مفاد جدیدی به آن اضافه می‌کند. تبصره ماده ۱۰۰ به مواردی مانند معافیت‌های خاص، رویه‌های اجرایی یا شرایط استفاده از تخفیفات مالی اشاره دارد. این موارد به حقوق و دستمزد مرتبط بوده و موجب کاهش مالیات می‌شوند.

پرسش و پاسخ:

۱.تبصره ماده 100  قانون مالیات‌های مستقیم چیست؟
تبصره ماده 100  یکی از مشوق‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی است که به مؤدیانی که مجموع فروش سالیانه آن‌ها تا ۱۵۰ برابر سقف معافیت مالیاتی باشد، اجازه می‌دهد بدون ارائه اظهارنامه مالیاتی و اسناد و مدارک، مالیات خود را به‌صورت مقطوع پرداخت کنند.

۲. مهلت استفاده از تبصره ماده 100 برای عملکرد هر سال مالی تا چه تاریخی است؟
مهلت استفاده از تسهیلات تبصره ماده 100برای هر سال مالی تا تاریخ ۳۱ خرداد ماه سال بعد است.

۳. چه کسانی می‌توانند ازت بصره ماده 100 استفاده کنند؟
صاحبان مشاغلی که:

• مجموع فروش کالا و خدماتشان در سال قبل حداکثر ۱۵۰ برابر سقف معافیت مالیاتی (۱۸ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳) باشد.
• مالیات سال گذشته خود را به‌طور کامل پرداخت کرده یا برگ تشخیص مالیاتی صادره را قبول کرده باشند.
• فرم مالیات مقطوع را در سامانه خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی ثبت کرده باشند.

۴. چه کسانی نمی‌توانند از تبصره ماده 100 استفاده کنند؟

• شرکت‌ها و اشخاص حقوقی.
• مؤدیانی که مالیات بر درآمد اتفاقی یا اجاره دارند.
• فعالیت‌های واسطه‌ای (مانند مشاغل مرتبط با املاک و مستغلات).
• فعالیت‌های تولیدی و استخراج منابع طبیعی و معادن.

۵. نحوه محاسبه مالیات براساس تبصره ماده ۱۰۰ چگونه است؟
مالیات مقطوع بر اساس فرم تبصره ۱۰۰ تعیین می‌شود و به میزان سود و زیان مؤدی وابسته نیست. این مبلغ صرفاً بر اساس میزان فروش و تراکنش‌های بانکی درآمدی محاسبه می‌شود. معادله کلی برای محاسبه به شرح زیر است:

• سود مشمول مالیات = ضریب سود × خدمات ÷ مبلغ فروش
• مأخذ مالیاتی = معافیت سالانه مشاغل – سود مشمول مالیات
• مبلغ مالیات = نرخ مالیات × مأخذ مالیاتی

۶. تغییرات تبصره ماده ۱۰۰ در سال ۱۴۰۳ چه بوده است؟

• افزایش سقف استفاده: از ۱۲ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ به ۱۸ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳.
• افزایش اختیارات سازمان امور مالیاتی: سقف تعیین مالیات مقطوع از ۱۰۰ برابر به ۱۵۰ برابر معافیت مالیاتی افزایش یافت.

۷. جریمه تخلف در ثبت درآمد فروش کالا و خدمات در فرم تبصره ماده ۱۰۰ چیست؟

• اگر درآمد مؤدی بیش از مبلغ ابرازشده باشد اما کمتر از سقف تبصره ۱۰۰ باقی بماند، مابه‌التفاوت مالیات محاسبه و مطالبه می‌شود.
• اگر درآمد مؤدی از سقف تبصره ۱۰۰ بیشتر باشد، شامل موارد زیر خواهد شد:
  1. مالیات بر اساس رسیدگی ماده ۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه می‌شود.
  2. جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر.
  3. از دست دادن معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی.

۸. آیا تبصره ماده ۱۰۰ صاحبان مشاغل را از پرداخت مالیات معاف می‌کند؟
خیر، تبصره ماده ۱۰۰ مشمولین را از ارائه اظهارنامه و نگهداری دفاتر قانونی معاف می‌کند، اما همچنان باید مالیات تعیین‌شده را پرداخت کنند. این تبصره صرفاً برای ساده‌تر کردن فرآیند پرداخت مالیات طراحی شده است.

۹. چه تعهداتی بر عهده صاحبان مشاغل مشمول تبصره ماده ۱۰۰ است؟

• ارائه مستندات در صورت درخواست سازمان امور مالیاتی.
• حفظ اسناد و مدارک مالی به مدت ۱۰ سال.
• همکاری با مراجع ذی‌صلاح و انجام تعهدات مالیاتی.

فعالیت شرکت ما : 

برای انجام سریع و حرفه‌ای کارهای مالیاتی خود، همین حالا مشاوره خودتو با شرکت نورترازان معین ثبت کن :

مشاوره تخصصی + انجام تمام مراحل مالیاتی + آسودگی خیال

کارهای مالیاتی خود را به ما بسپارید و با اطمینان پیش بروید!