برگه تشخیص مالیات | از تعریف تا نحوه دریافت

زمانی‌که مؤدی اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال می‌کند، سازمان امور مالیاتی تا یک سال فرصت دارد اظهارنامه را بررسی کرده و نتیجه نهایی را در قالب برگه تشخیص مالیات ابلاغ نماید.برای مشاوره و تکمیل اظهارنامه مالیاتی توسط شرکت نورترازان معین ( مجری  و مشاور امور مالیاتی ) ، همین حالا شماره تماس خود را وارد کنید و با مشاور مالیاتی در ارتباط باشید.

اگر مبلغ تعیین‌شده در این برگه با مبلغ اظهارشده توسط مؤدی متفاوت باشد، معمولاً به دلایلی مانند رد برخی هزینه‌ها، نبود مدارک کافی یا اختلاف در محاسبات مالیاتی است.

پس از صدور و ابلاغ برگه تشخیص مالیات، مؤدی تنها ۳۰ روز فرصت دارد به‌صورت الکترونیکی اعتراض خود را ثبت کند.
چنانچه سازمان امور مالیاتی در مهلت مقرر به اظهارنامه رسیدگی نکند یا برگه تشخیص را صادر و ابلاغ ننماید، اظهارنامه مالیاتی قطعی تلقی خواهد شد.

تعریف برگه تشخیص مالیات

برگه تشخیص مالیات (که در برخی منابع با عنوان نامه ارزیابی مالیاتی نیز شناخته می‌شود)، سند رسمی سازمان امور مالیاتی است که رقم نهایی مالیات مؤدی را بر اساس بررسی اظهارنامه و مدارک او مشخص و ابلاغ می‌کند.
اداره مالیاتی مکلف است حداکثر تا یک‌سال پس از تسلیم اظهارنامه نسبت به رسیدگی اقدام کرده و نهایتاً ظرف سه ماه پس از پایان مهلت رسیدگی، برگه تشخیص مالیات را صادر نماید.

برای هر نوع مالیات، برگه تشخیص جداگانه‌ای صادر می‌شود و در صورت عدم صدور یا ابلاغ در مهلت مقرر، اظهارنامه به‌صورت خودکار قطعی می‌گردد.

انواع برگه تشخیص مالیات

در سیستم مالیاتی کشور، برگه تشخیص مالیات به تفکیک نوع مالیات و فعالیت مؤدی صادر می‌شود. برخی از مهم‌ترین موارد عبارت‌اند از:

برگه تشخیص مالیات اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل
برگه تشخیص مالیات اجاره
برگه تشخیص مالیات بر ارث
برگه تشخیص مالیات نقل و انتقال
برگه تشخیص مالیات سرقفلی
برگه تشخیص مالیات بر درآمد اتفاقی
برگه تشخیص مالیات حقوق
برگه تشخیص مالیات عملکرد
برگه تشخیص مالیات تکلیفی

در تمامی این موارد، ابلاغ رسمی برگه تشخیص مالیات مرحله‌ای بسیار مهم در فرآیند رسیدگی مالیاتی محسوب می‌شود و مبنای اعتراض، تقسیط یا پرداخت نهایی مالیات قرار می‌گیرد.

تفاوت برگه تشخیص، برگ مطالبه و برگ قطعی

در نظام مالیاتی ایران، هر نوع برگه یا سند صادرشده توسط سازمان امور مالیاتی، مفهوم و کاربرد خاص خود را دارد. آشنایی با تفاوت میان برگه تشخیص، برگ مطالبه و برگ قطعی برای مؤدیان مالیاتی اهمیت ویژه‌ای دارد.

برگه تشخیص 

برگه تشخیص مالیات معمولاً برای مالیات عملکرد و حقوق صادر می‌شود. این برگه نتیجه بررسی اظهارنامه مالیاتی است و در آن مبلغ مالیات بر اساس مستندات و بررسی‌های سازمان امور مالیاتی تعیین می‌شود. پس از ابلاغ، مؤدی ۳۰ روز فرصت دارد نسبت به برگه تشخیص اعتراض کند. در صورت عدم اعتراض، مبلغ درج‌شده در برگه تشخیص قطعی خواهد شد.

برگ مطالبه

برگ مطالبه مالیات در مواردی صادر می‌شود که مؤدی موظف به کسر و پرداخت مالیات متعلق به دیگران است یا نیازی به بررسی دفاتر و رسیدگی مستقیم وجود ندارد. از جمله مصادیق متداول برگ مطالبه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مالیات بر ارزش افزوده

• مالیات‌های تکلیفی از جمله اجاره موضوع تبصره ۹ ماده ۵۳ قانون مالیات‌های مستقیم

• جرایم موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم

• مالیات خودروهای لوکس، خانه‌های لوکس و خانه‌های خالی

در این موارد، به جای صدور برگه تشخیص، برگ مطالبه صادر و به مؤدی ابلاغ می‌شود.

برگ قطعی

برگ قطعی مالیات سند رسمی نهایی‌شدن مالیات است. اگر مؤدی ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ برگه تشخیص یا برگ مطالبه اعتراض نکند، مبلغ تعیین‌شده در آن، قطعی تلقی می‌شود. برگه قطعی در واقع پایان مرحله رسیدگی و آغاز تعهد پرداخت مالیات محسوب می‌شود.

ابلاغ الکترونیک برگه‌های مالیاتی

ابلاغ اوراق مالیاتی به‌صورت الکترونیکی از طریق درگاه ملی خدمات مالیاتی انجام می‌شود و به دو صورت «واقعی» و «قانونی» قابل شناسایی است:

• ابلاغ واقعی: اگر مؤدی ظرف ۲۰ روز پس از بارگذاری اوراق، وارد حساب کاربری خود شود و برگه را مشاهده کند، همان تاریخ مشاهده به عنوان تاریخ ابلاغ واقعی ثبت می‌شود.

• ابلاغ قانونی: اگر مؤدی ظرف ۲۰ روز وارد حساب خود نشود، روز بیست‌ویکم پس از بارگذاری، تاریخ ابلاغ قانونی محسوب می‌شود. در صورتی که روز بیست‌ویکم تعطیل باشد، نخستین روز کاری پس از آن، تاریخ ابلاغ خواهد بود.

نحوه دریافت برگه تشخیص مالیات

دریافت برگه تشخیص می‌تواند به‌صورت حضوری از اداره مالیات یا به‌صورت غیرحضوری از طریق درگاه ملی خدمات مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir انجام شود.
مراحل دریافت آنلاین عبارت‌اند از:

1. ورود به سامانه با استفاده از کد ملی، رمز عبور و کد امنیتی و سپس دریافت رمز یک‌بار مصرف.

2. انتخاب گزینه «کارتابل ابلاغ الکترونیک» از منوی سمت راست.

3. انتخاب گزینه «نمایش برگ ابلاغ» برای مشاهده و چاپ برگه تشخیص.

در همین بخش، امکان ثبت اعتراض نسبت به برگه نیز وجود دارد.

مهلت و نحوه اعتراض به برگه تشخیص مالیات

بر اساس ماده ۲۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم، مؤدی از تاریخ ابلاغ برگه تشخیص مالیات، ۳۰ روز مهلت دارد تا شخصاً یا از طریق وکیل تام‌الاختیار، اعتراض خود را ثبت و مستندات مربوط را ارائه دهد.
این فرآیند به‌صورت الکترونیکی نیز از طریق سامانه my.tax.gov.ir قابل انجام است.

مراحل ثبت اعتراض به شرح زیر است:

1. ورود به حساب کاربری در سامانه my.tax.gov.ir

2. انتخاب منوی «درخواست‌ها»

3. انتخاب گزینه «ثبت اعتراض و شکایات»

4. انتخاب پرونده مورد نظر از فهرست موجود

5. انتخاب گزینه «اعتراض به ممیز کل»

6. درج شماره و تاریخ برگه تشخیص، نوع برگه، تاریخ ابلاغ و شرح اعتراض، سپس ثبت نهایی

محاسبه مهلت‌ها و نکات زمانی در فرآیند اعتراض به برگه تشخیص مالیات

در رسیدگی‌های مالیاتی، رعایت مهلت‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ حقوق مؤدی دارد. هرگونه اعتراض، تمکین یا پرداخت باید در چارچوب زمانی مشخص انجام شود تا اعتبار قانونی داشته باشد.

مهلت اعتراض به برگه تشخیص مالیات

مهلت قانونی اعتراض به برگه تشخیص مالیات، ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ است.
بر اساس ماده ۴۴۴ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر آخرین روز این مهلت با تعطیلی ادارات مصادف شود، اولین روز غیرتعطیل پس از آن، آخرین مهلت محسوب می‌شود.
همچنین طبق ماده ۴۴۵، از آنجا که روز ابلاغ و روز اقدام جزء مهلت حساب نمی‌شوند، در عمل مؤدی حدود ۳۲ روز برای ثبت اعتراض فرصت دارد.

اعتراض می‌تواند به‌صورت الکترونیکی در درگاه ملی خدمات مالیاتی ثبت شود. در صورت ارسال اعتراض از طریق پست سفارشی، تاریخ تحویل به پست، تاریخ تسلیم به اداره امور مالیاتی تلقی می‌گردد (بر اساس تبصره بند ۵ دستورالعمل دادرسی مالیاتی).

طبق تبصره ۲ ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم، اگر فاصله بین تاریخ وصول اعتراض تا قطعی‌شدن مالیات بیش از یک سال باشد، مطالبه جریمه تأخیر ۲.۵ درصد ماهانه برای مدت مازاد مجاز نیست.

مدارک لازم برای ثبت اعتراض

برای ثبت اعتراض به برگه تشخیص مالیات، ارائه مدارک زیر ضروری است:

• برای اشخاص حقیقی: اصل و کپی کارت ملی و فرم تکمیل‌شده شکایت

• برای اشخاص حقوقی: فرم شکایت با مهر شرکت و تصویر روزنامه رسمی

• در صورت داشتن وکیل: وکالت‌نامه معتبر، کارت ملی وکیل و فیش تمبر مالیاتی

• تصویر برگ یا رأی صادره از اداره امور مالیاتی مربوط

مراحل رسیدگی به اعتراض مالیاتی

۱. بررسی توسط ممیز کل: پس از ثبت اعتراض، پرونده ابتدا به ممیز کل ارجاع می‌شود. در صورت پذیرش دلایل و مدارک، برگ تشخیص تعدیل یا رد می‌شود و نتیجه در ظهر برگه درج می‌گردد.
۲. ارجاع به هیأت حل اختلاف بدوی: اگر اعتراض از نظر ممیز کل کافی نباشد، پرونده به هیأت بدوی ارسال می‌شود.
۳. اعتراض به رأی بدوی: مؤدی ظرف ۲۰ روز از ابلاغ رأی بدوی می‌تواند به هیأت تجدیدنظر اعتراض کند. در این مرحله پرداخت مالیات مورد قبول الزامی است.
۴. ارجاع به شورای عالی مالیاتی: در صورت تداوم اختلاف پس از رأی تجدیدنظر، پرونده به شورای عالی مالیاتی فرستاده می‌شود (در پرونده‌های مالیات بر ارزش افزوده، شورای عالی پیش‌بینی نشده است).
۵. بررسی در هیأت سه‌نفره موضوع ماده ۲۵۱ مکرر: در صورت اعتراض به تصمیمات پیشین، مؤدی می‌تواند موضوع را به هیأت منتخب وزیر اقتصاد ارجاع دهد.
۶. طرح دعوی در دیوان عدالت اداری: در نهایت، در صورت عدم رضایت از آراء صادره، امکان طرح شکایت در دیوان عدالت اداری وجود دارد.

در هر مرحله، چنانچه مؤدی رأی صادره را بپذیرد یا کتبا تمکین خود را اعلام کند، برگ قطعی مالیات صادر می‌شود.

انتخاب نماینده در هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی

هیات‌های حل اختلاف مالیاتی از سه عضو تشکیل می‌شوند:
۱. نماینده سازمان امور مالیاتی
۲. قاضی بازنشسته یا حقوق‌دان
۳. نماینده منتخب مؤدی

مؤدی می‌تواند در زمان ثبت اعتراض، نماینده خود را از بین نهادهایی مانند اتاق بازرگانی، کانون وکلا، مرکز وکلا، جامعه حسابداران رسمی یا جامعه مشاوران رسمی مالیاتی معرفی کند. در صورت عدم معرفی هم‌زمان با اعتراض، حق انتخاب در مراحل بعدی از بین می‌رود.

مهلت پرداخت و نحوه تمکین به برگ قطعی مالیات

پس از صدور برگ قطعی مالیات، مؤدی ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ برای پرداخت مالیات فرصت دارد. در صورتی‌که مؤدی مبلغ تعیین‌شده را قبول دارد، بهتر است کتبا تمکین خود را اعلام و روش تسویه را مشخص کند.

شیوه‌های پرداخت مالیات عبارت‌اند از:

• پرداخت حضوری در اداره امور مالیاتی از طریق دستگاه‌های پوز

• پرداخت آنلاین در سامانه my.tax.gov.ir از بخش «پرداخت قبض‌های مالیاتی»

چنانچه پرداخت در مهلت قانونی انجام شود، مؤدی می‌تواند از ۴۰ درصد بخشودگی جرایم مالیاتی بهره‌مند شود. در صورت عدم پرداخت به‌موقع، واحد وصول و اجرا از طرق قانونی اقدام خواهد کرد.

اداره امور مالیاتی همچنین تا پنج سال پس از صدور برگ قطعی مجاز است نسبت به درآمدها یا فعالیت‌های کتمان‌شده مؤدی، مالیات مطالبه کند.

تفاوت ابلاغ واقعی و ابلاغ قانونی در فرآیند اعتراض

• ابلاغ واقعی: در صورتی که مؤدی اوراق مالیاتی را در سامانه مشاهده کند و تا ۳۰ روز اعتراض ننماید، مالیات قطعی تلقی می‌شود.

• ابلاغ قانونی: اگر مؤدی وارد سامانه نشود و اعتراض ثبت نگردد، پرونده طبق تبصره ماده ۲۳۹ قانون مالیات‌های مستقیم به هیأت بدوی ارجاع خواهد شد.

در صورتی که مؤدی به‌صورت کتبی تمکین خود را نسبت به برگه تشخیص اعلام کند، بدون ارجاع به هیأت، برگ قطعی مالیات صادر می‌شود.

جمع‌بندی

برگه تشخیص مالیات سند رسمی اعلام رقم مالیات محاسبه‌شده بر اساس اظهارنامه مؤدی است. سازمان امور مالیاتی موظف است در مهلت قانونی نسبت به صدور و ابلاغ اقدام کند، و مؤدی نیز ۳۰ روز برای اعتراض فرصت دارد.
ابلاغ می‌تواند واقعی یا قانونی باشد و محاسبه مهلت‌ها بر اساس مقررات آیین دادرسی صورت می‌گیرد. مسیر اعتراض از ممیز کل آغاز شده و در صورت نیاز، تا هیأت‌های حل اختلاف، شورای عالی مالیاتی، هیأت ۲۵۱ مکرر و دیوان عدالت اداری ادامه می‌یابد.

پس از صدور برگ قطعی مالیات، مؤدی باید ظرف ۳۰ روز مبلغ تعیین‌شده را پرداخت کند تا از ۴۰ درصد بخشودگی جرایم بهره‌مند شود. تمامی مراحل از مشاهده، اعتراض و پرداخت از طریق درگاه my.tax.gov.ir قابل انجام است.

در تمام این فرآیند، آگاهی از مهلت‌ها، نحوه ابلاغ و نوع برگه‌ها (برگه تشخیص، برگ مطالبه و برگ قطعی)، نقش اساسی در حفظ حقوق مؤدی دارد.

خدمات نورترازان معین

تیم نورترازان معین با تسلط بر فرآیندهای مالیاتی، از تنظیم اظهارنامه تا پیگیری اعتراض به برگه تشخیص مالیات، همراه مؤدیان حقیقی و حقوقی است. مشاوران ما آماده‌اند تا در هر مرحله از رسیدگی مالیاتی، راهنمایی دقیق و تخصصی ارائه دهند.فقط کافیست شماره هماره خود را در لینک لندنیگ زیر قرار دهید تا مشاورین ارشد مالیاتی شرکت نورترازان معین در اسرع وقت با شما تماس حاصل نمایند.