آشنایی کامل با سامانه مودیان مالیاتی و قانون پایانههای فروشگاهی
در سالهای اخیر، سازمان امور مالیاتی کشور برای شفافسازی جریان مالی بنگاهها و جلوگیری از فرار مالیاتی، اقدام به راهاندازی سامانه مودیان مالیاتی کرده است. این سامانه به منظور تجمیع، ساماندهی و یکپارچهسازی اطلاعات مالی و معاملاتی مؤدیان طراحی شده و زیرساختی برای اجرای دقیقتر قوانین مالیاتی به شمار میرود.
با تصویب قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، تحولی جدی در روند جمعآوری اطلاعات مالیاتی ایجاد شده است. این قانون، علاوه بر ایجاد الزام برای استفاده از ابزارهای نوین همچون صدور صورتحساب الکترونیکی، باعث تغییر در فراخوانهای قبلی سازمان امور مالیاتی نیز شده است. در واقع، از این پس تمامی مؤدیان مالیاتی (اعم از حقیقی و حقوقی) ملزم به انجام مراحل مشخصی برای اتصال به سامانه مودیانو ارسال صورتحسابهای الکترونیکی خواهند بود.
در این قانون جدید، تاریخهای مشخصی نیز برای اجرای الزامات قانونی در نظر گرفته شده است که بر اساس نوع فعالیت، نوع شخصیت (حقیقی یا حقوقی) و گروه شغلی مؤدیان، متغیر است. بهعنوان مثال، برخی شرکتها یا گروههای صنفی زودتر از سایرین باید به سامانه متصل شوند و الزامات را رعایت کنند.
در این مقاله تلاش کردهایم تا بهصورت کامل و گامبهگام، موضوعات مهم زیر را بررسی کنیم:
تعریف و اهداف سامانه مودیان مالیاتی
الزامات قانونی قانون پایانههای فروشگاهی
نحوه ثبتنام در سامانه مودیان
ورود به پنل کاربری و ایجاد کارپوشه
دریافت کد یکتای حافظه مالیاتی
دریافت و ارسال فایل امضای الکترونیکی (CSR)
نکات مهم در خصوص زمانبندی اجرای قانون برای گروههای مختلف
اگر شما صاحب کسبوکار، مدیر مالی، حسابدار یا مؤدی مالیاتی هستید، مطالعه این راهنما میتواند در جلوگیری از جرائم مالیاتی و انجام درست و بهموقع تکالیف قانونی، بسیار مؤثر باشد.

سامانه مودیان چیست؟
سامانه مودیان تحت مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور، به هر مودی یک کارپوشه اختصاص میدهد. ثبتنام در این سامانه وظیفه صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی است و آنها باید اطلاعات مالیاتی خود را از طریق این کارپوشه با سازمان به اشتراک بگذارند.
هدف از طراحی و توسعه این سامانه، جلوگیری از فرار مالیاتی و کاهش نیاز به رسیدگیهای ممیز محور است. دسترسی به سامانه مودیان از طریق آدرس اینترنتی my.tax.gov.ir امکانپذیر است و مشمولین باید صورتحسابهای الکترونیک خود را در موعدهای مقرر به این سامانه ارسال کنند.
در ادامه، ویدیوی پرسشوپاسخ قانون سامانه مؤدیان را مشاهده خواهید کرد که در آن آقای بهرام دوستدار در مورد تغییرات جدید قانون سامانه مودیان توضیحات لازم را ارائه میکنند.
اصطلاحات مهم در قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان
قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان، اصطلاحات جدید مالیاتی را معرفی کرده است. برای درک کامل قانون جدید پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان بهمنظور اجرای بهتر قوانین، در قدم اول باید با تعاریف جدید و مهم ارائهشده در این قانون آشنا شوید. در ادامه مهمترین اصطلاحات قانون سامانه مودیان و پایانههای فروشگاهی را بررسی خواهیم کرد.
درگاهی برای تبادل اطلاعات مالیاتی با سازمان
در بخش ابتدایی مقاله درباره این سامانه توضیحات کاملی را ارائه دادیم. بهطورکلی، سامانه مودیان چهار ویژگی زیر را دارد:
- تحت مدیریت سازمان مالیاتی است.
- برای هر مودی مالیاتی یک کارپوشه تعریف میشود.
- به وسیلهای که حافظه مالیاتی دارد، متصل میشود.
- مرجع ثبت، صدور و استعلام صورتحساب است.
درواقع، مودیان مالیاتی برای ارسال صورتحسابها و اظهارنامههای مالیاتی موظف به ثبت نام در این سامانه هستند.
پایانههای فروشگاهی؛ دستگاههای pos و درگاه پرداخت الکترونیکی
اصطلاح مهم دیگری که در عنوان قوانین این سامانه آمده، پایانههای فروشگاهی است. هر دستگاهی که سه قابلیت زیر را داشته باشد به عنوان یک پایانه فروشگاهی شناخته میشود:
- اتصال به شبکههای پرداخت رسمی کشور
- اتصال به سامانه مودیان
- صدور صورتحساب الکترونیکی
رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی (POS)، درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری که به شبکههای پرداخت وصل میشود، جزو دسته پایانههای فروشگاهی قرار میگیرد. توجه داشته باشید پایانههای الکترونیکی نیز موظف به ارسال صورتحساب الکترونیکی در موعدهای مقرر هستند که باید از طریق سامانه مودیان ارسال شود.
صورتحساب الکترونیکی؛ گزارش الکترونیکی پرداختها
در قانون جدید این سامانه و پایانههای فروشگاهی، صورتحسابهای الکترونیکی اهمیت ویژهای دارند. این صورتحسابها شماره منحصربهفرد مالیاتی دارند و در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره میشوند.
انواع صورتحسابهای الکترونیکی بسته به نوع کسبوکار متفاوت بوده و الگوی یکسانی ندارند. نوع سوم این صورتحسابها شامل رسید یا گزارش الکترونیکی دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت با شماره منحصربهفرد مالیاتی است.
حافظه مالیاتی؛ ابزاری الکترونیکی برای ذخیره و مدیریت اطلاعات
حافظه مالیاتی یک دستگاه الکترونیکی است که وظیفه ثبت و ذخیرهسازی اطلاعات مربوط به صورتحسابهای الکترونیکی را بر عهده دارد و این دادهها را به سامانه مؤدیان ارسال میکند. این حافظه تحت نظارت مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور قرار دارد و هر دستگاه دارای یک شناسه یکتای مخصوص است که توسط این سازمان به آن اختصاص داده میشود. مؤدیان مالیاتی موظفاند که صورتحسابهای خود را با استفاده از این حافظه ثبت کنند.
شماره یکتا و منحصر به فرد برای هر صورتحساب الکترونیکی
هر صورتحساب الکترونیکی دارای یک شماره منحصر به فرد ۲۲ رقمی است که برای هر فاکتور به صورت جداگانه صادر میشود. این شماره از سمت چپ به راست به چهار قسمت تقسیم میشود:
شش رقم اول: شناسه مربوط به حافظه مالیاتی
پنج رقم بعدی: تاریخ صدور صورتحساب
ده رقم بعدی: شماره سریال صورتحساب
رقم آخر: رقم کنترلی جهت صحتسنجی
این ساختار باعث میشود تا هر صورتحساب به صورت کاملاً منحصربهفرد شناسایی شود و صحت اطلاعات ثبت شده تضمین گردد.
شرکت معتمد سامانه مودیان؛ مرجع تخصصی آموزش و تامین تجهیزات ارسال صورتحساب الکترونیکی
شرکتهای معتمد سامانه مودیان، نهادهای حقوقی مورد تایید سازمان امور مالیاتی هستند که مسئولیت آموزش و تامین تجهیزات لازم برای ارسال صورتحسابهای الکترونیکی به مودیان مالیاتی را بر عهده دارند.
از جمله وظایف اصلی این شرکتها میتوان به آموزش کامل حقوق و تکالیف قانونی مودیان و همچنین آموزش دقیق مقررات مربوط به صدور صورتحساب الکترونیکی اشاره کرد. شرکتهای معتمد باید اطمینان حاصل کنند که مودیان به طور کامل بر تعهدات قانونی خود و قوانین مرتبط با صدور صورتحساب الکترونیکی تسلط دارند.
هدف اصلی این آموزشها، افزایش آگاهی مودیان نسبت به تعهدات مالیاتی و تضمین اجرای صحیح و کامل قوانین است. به طور کلی، خدمات مهمی که شرکتهای معتمد به مودیان ارائه میدهند شامل موارد زیر میشود:
صدور صورتحساب الکترونیکی
ثبت معاملات در سامانه مودیان
ارائه مشاورههای فنی و تخصصی
دریافت استعلام از سامانه مودیان
شرکتهای معتمد به سه دسته مختلف تقسیم میشوند که هر یک مسئولیتهای خاصی دارند. این مسئولیتها از راهاندازی و پشتیبانی پایانههای فروشگاهی تا آموزش حقوق و تکالیف قانونی و ارائه مشاورههای مالیاتی متنوع است.
تغییرات قانون سامانه مودیان در چارچوب قانون تسهیل
با تصویب قانون تسهیل سامانه مودیان، بسیاری از تکالیف مرتبط با این سامانه بهصورت دقیقتر و مشخصتر تعیین شدند. در ادامه به مهمترین تغییرات ایجاد شده در پی این قانون میپردازیم:
اصلاح تاریخهای فراخوانها
تاریخهای فراخوان برای ثبتنام و عضویت در سامانه مودیان دستخوش تغییراتی شده است. طبق این تغییرات، تمامی اشخاص حقوقی از اول مهرماه ۱۴۰۲ و تمام صاحبان مشاغل از اول دیماه ۱۴۰۲ ملزم به عضویت و انجام تکالیف قانونی مربوطه شدهاند.الزام صدور صورتحساب الکترونیکی
در دستهبندی صاحبان مشاغل بر اساس دو معیار «نوع فعالیت» و «حجم فعالیت»، گروهبندی انجام شده است. از اول دیماه ۱۴۰۳، اشخاص حقیقی ملزم به ارسال صورتحساب الکترونیکی خواهند بود. این دسته شامل افراد و گروههای زیر میشود:
صاحبان مشاغلی که حجم فروش خالص کالا و خدمات آنها تا پایان شهریور ۱۴۰۳ بیش از ۱۸۰ میلیارد ریال بوده است.
اشخاص حقیقی موضوع جزء ۲ بند ط تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳.
عرضهکنندگان کالا و خدمات مرتبط با طلا، جواهرات و پلاتین.
فروشندگان مواد معدنی که محصولات خود را به واحدهای فرآوری مواد معدنی عرضه میکنند.
تاریخ لازم الاجرا شدن قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان
تاریخ اجرای قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان برای گروههای مختلف شرکتها متفاوت است. بر اساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، اجرای قانون سامانه مودیان بهطور همزمان برای همه شرکتها انجام نمیشود.
شرکتها بر اساس نوع فعالیتشان به دستههای مختلف تقسیم شدهاند و هر دسته باید در تاریخ خاصی در سامانه مودیان ثبتنام کرده و صورتحساب الکترونیکی صادر کنند. بنابراین، زمان ثبتنام در سامانه و اجرای این قانون بستگی به نوع شرکت دارد.
در جدول زیر، میتوانید تاریخهای اجرای قانون برای هر نوع شرکت را مشاهده کنید.
مطابق بخشنامه مهلت ارسال صورتحساب در سامانه مودیان، تاریخ لازم الاجرا شدن قانون تسهیل سامانه مودیان بهصورت زیر تعریف شده است:
- کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس، شرکتهای دولتی و سایر دستگاههای اجرائی مشمول ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و اشخاص حقوقی بهجز اشخاص حقوقی موضوع ماده 16 قانون مالیات بر ارزش افزوده تا تاریخ 1402/07/01
- کلیه اشخاص باقی مانده تا تاریخ 1402/10/01
این تاریخها قطعی و غیرقابل تغییر هستند و هرگونه تخلف از آنها منجر به جریمه خواهد شد. همچنین، سازمان برنامه و بودجه موظف است به ازای هر ماه تاخیر در اجرای قانون، 5% از منابع اختصاصی سازمان امور مالیاتی را کاهش دهد. با تایید وزیر اقتصاد و فراهم شدن امکان صدور صورتحسابهای الکترونیکی، این کاهش منابع جبران میشود. در نهایت این نکته را در نظر داشته باشید که مهلت صدور صورتحساب الکترونیکی تا ثبت در سامانه مودیان 12 روز است.
مهلت ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان
مهلت صدور صورتحساب الکترونیکی تا ثبت در سامانه مودیان 12 روز است.
جرائم اجرا نکردن قانون جدید سامانه مودیان
برای اطمینان از اجرای قانون سامانه مودیان، جریمههای سنگینی برای مودیان متخلف تعیین شده است. در صورت تخلف، مودیان موظف به پرداخت ۱۰ درصد مبلغ فروش یا ۲۰ میلیون ریال (هرکدام بیشتر باشد) خواهند بود. تخلفات شامل موارد زیر است:
- عدم عضویت در سامانه مودیان
- عدم استفاده از پایانه فروشگاهی
- عدم استفاده از حافظه مالیاتی
- استفاده از حافظه مالیاتی دیگران برای خود
- استفاده از حافظه مالیاتی خود برای دیگران
- عدم اعلام شمارهحسابهای بانکی واحد اقتصادی که گردش مالی را با آنها انجام میدهد
که البته جریمه مهمتر از دست دادن معافیت، نرخ صفر و مشوقهای مالیاتی موجود در قانون مالیاتهای مستقیم است که به مراتب باعث خسارات جبران نشدنی به مودیان مالیاتی بی اطلاع میشود.
مراحل ثبت نام و ورود به سامانه مودیان مالیاتی
ثبتنام و ورود به سامانه مودیان مالیاتی مثل سایر سامانههای الکترونیکی ساده نیست و فقط با ارائه مدارک شناسایی و احراز هویت انجام نمیشود. برای دسترسی کامل به امکانات این سامانه، باید چند مرحله مهم را طی کنید که عبارتاند از:
ثبتنام در نظام مالیاتی و تشکیل پرونده مالیاتی
دریافت گواهی امضای الکترونیکی
دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی
دریافت شناسه کالاها و خدمات
این مراحل برای ارسال صورتحسابهای الکترونیکی به سازمان مالیاتی الزامی است. اگر میخواهید با هر یک از این مراحل و نحوه ورود به سامانه مودیان بیشتر آشنا شوید، کافی است ادامه این مطلب را مطالعه کنید. در ادامه به توضیح کامل مراحل ثبتنام و ورود به سامانه مودیان مالیاتی پرداختهایم.
۱. ثبتنام در نظام مالیاتی و تشکیل پرونده؛ نخستین گام ورود به سامانه مودیان مالیاتی
برای شروع فرایند ثبتنام در سامانه مودیان، لازم است ابتدا در نظام مالیاتی کشور ثبتنام کرده و پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهید. احتمالا پیشتر برای ارائه اظهارنامه مالیات عملکرد سالانه این مراحل را طی کردهاید.
اگر هنوز پرونده مالیاتی خود را در سامانه ملی خدمات مالیاتی تشکیل ندادهاید، باید به سایت my.tax.gov.ir مراجعه کرده و مراحل ثبتنام را انجام دهید. مرحله دوم ثبتنام در سامانه مودیان نیازمند دقت و توجه ویژهای است که در ادامه به آن میپردازیم.
۲. دریافت گواهی امضای الکترونیک؛ پیشنیاز دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی
برای دریافت گواهی امضای الکترونیکی، ابتدا به وبسایت gica.ir مراجعه کنید. سپس گزینه «درخواست صدور گواهی امضای الکترونیکی» را انتخاب کرده و مراحل ثبتنام و احراز هویت را تکمیل نمایید.
پس از اتمام این مراحل، یک کد رهگیری دریافت خواهید کرد که باید با آن به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کرده و توکن امضای الکترونیکی خود را تحویل بگیرید. این توکن که شبیه یک فلشمموری است، برای استخراج کلید عمومی سامانه مودیان و دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی کاربرد دارد.
۳. دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی از طریق کارپوشه سامانه مودیان
پس از استخراج کلید عمومی سامانه مودیان از توکن امضای الکترونیک، نوبت به دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی و ثبت توکن سامانه مودیان میرسد. سازمان امور مالیاتی برای تمامی مودیانی که پرونده مالیاتی دارند، کارپوشهای در درگاه ملی خدمات مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir ایجاد کرده است.
با ورود به این سامانه و انتخاب گزینه «شناسههای یکتا حافظه مالیاتی»، میتوانید فایل کلید عمومی را بارگذاری کرده و شناسه یکتای حافظه مالیاتی خود را دریافت کنید. سپس با این شناسه و ارائه مدارک مورد نیاز مانند آگهی تاسیس و آخرین تغییرات شخصیت حقوقی، به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کرده و توکن سامانه مودیان را دریافت نمایید.
۴. دریافت شناسه کالا و خدمات برای ارسال صورتحسابها
شناسه کالا و خدمات، کدهایی است که سازمان امور مالیاتی برای شناسایی انواع کالاها و خدمات تعریف کرده است. این شناسهها به دو دسته تقسیم میشوند:
شناسه عمومی کالا و خدمات
شناسه خصوصی کالا و خدمات
در حال حاضر، ارسال شناسه خصوصی الزامی نیست و مودیان باید از شناسه عمومی کالاها استفاده کنند. این شناسهها شامل فهرستی کامل از کالاها و خدمات به همراه کدهای مرتبط میباشند. برای دریافت شناسه کالا و خدمات، میتوانید به سایت stuffid.tax.gov.ir مراجعه کنید. اگر شناسه مورد نظر شما در این سامانه وجود نداشت، لازم است به سامانه جامع تجارت به نشانی ntsw.ir مراجعه کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.
✅ ارسال اظهارنامه مالیاتی بدون دردسر – با خیال راحت وضعیت مالیاتی خود را بسپار به ما!
رسیدن فصل اظهارنامه مالیاتی یعنی استرس، عدد و رقم، سامانهای که کند کار میکنه، و هزار تا سوال بیجواب! 😓
اگه نمیخوای بین جدولها و کدها و اصطلاحات مالیاتی سردرگم بشی، ما اینجاییم که کارت رو راحت کنیم.
چه خدماتی ارائه میدهیم؟
تهیه و تنظیم دقیق اظهارنامه مالیاتی بر اساس صورتحسابها و دفاترت
ثبت نهایی در سامانه مالیاتی و دریافت رسید رسمی
بررسی هزینههای قابل قبول برای کاهش مالیات قانونی
جلوگیری از اشتباهات رایج و جرایم غیرقابل بخشودگی
💼 چه شغلی داشته باشی فرقی نمیکنه؛ فروشگاه اینترنتی، شرکت، فریلنسر، مغازهدار یا تولیدی…
ما بهت کمک میکنیم اظهارنامهات رو دقیق، درست و سر وقت ارسال کنی.
📞 فقط کافیه با ما تماس بگیری یا فرم مشاوره رایگان رو پر کنی، بقیهاش با ما!
نظری یافت نشد