مالیات حقوق بازنشستگان

مالیات حقوق بازنشستگان بر اساس قوانین مالیاتی کشور، شامل مستمری و درآمد حاصل از حقوق بازنشستگی نمی‌شود و دریافت آن مفهومی ندارد؛ چه برای بازنشستگان کشوری و چه تأمین اجتماعی. تنها در صورتی که فرد بازنشسته شغل دومی اختیار کند، درآمد حاصل از آن شغل ــ بسته به نوع قرارداد ــ مشمول محاسبه و پرداخت مالیات خواهد بود.

مالیات حقوق بازنشستگان یکی از زیرشاخه‌های مالیات بر درآمد یا عملکرد محسوب می‌شود که در حالت کلی باید توسط شخص مشمول یا نماینده او، در مهلت‌های قانونی به سازمان امور مالیاتی پرداخت شود تا از اعمال جرایم مالیاتی جلوگیری گردد.

با این حال، قانون‌گذار در قانون مالیات‌های مستقیم در برخی موارد، گروه‌هایی از جمله بازنشستگان را از پرداخت مالیات بر حقوق معاف کرده است. با توجه به شرایط و مقررات موجود، آشنایی بازنشستگان ــ چه شاغل و چه غیرشاغل ــ با قوانین مربوط به مالیات حقوق اهمیت ویژه‌ای دارد.

مالیات حقوق بازنشستگان 

با توجه به اینکه بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد حاصل از حقوق مشمول مالیات است، این پرسش به وجود می‌آید که آیا حقوق بازنشستگی نیز مشمول این مالیات می‌شود؟ در ادامه، این موضوع به تفکیک دو بخش «بازنشستگان تأمین اجتماعی» و «بازنشستگان کشوری» بررسی شده و در پایان، جمع‌بندی کلی از قواعد مالیات حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۳ ارائه خواهد شد.

مالیات حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی

بر اساس مقررات مندرج در قانون مالیات‌های مستقیم، حقوق بازنشستگی دریافت‌شده از سازمان تأمین اجتماعی مشمول مالیات بر درآمد نیست و هیچ‌گونه مالیاتی به آن تعلق نمی‌گیرد.

مالیات حقوق بازنشستگان کشوری

به همین ترتیب، بازنشستگان کشوری نیز از پرداخت مالیات نسبت به درآمد ناشی از حقوق بازنشستگی معاف بوده و مالیاتی از حقوق آنان کسر نمی‌شود.

مالیات حقوق بازنشستگان شاغل

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، بر اساس نص صریح قانون مالیات‌های مستقیم، حقوق بازنشستگی کشوری و تأمین اجتماعی از پرداخت مالیات معاف است.

با این حال، برخی بازنشستگان پس از دوران بازنشستگی در قالب قرارداد پیمانی یا به‌عنوان کارگر مشغول به کار می‌شوند. در این حالت، پرسش اصلی این است که مالیات حقوق ناشی از اشتغال پس از بازنشستگی چگونه محاسبه می‌شود؟

در پاسخ باید گفت: برخلاف حقوق بازنشستگی، درآمد حاصل از شغل دوم مشمول مالیات بر درآمد است و نحوه محاسبه آن به نوع قرارداد بستگی دارد.

• اشتغال به‌عنوان کارگر (تابع قانون کار):
  در این وضعیت، مالیات حقوق طبق ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم محاسبه می‌شود. حقوق تا سقف معافیت تعیین‌شده هر سال، مشمول مالیات نیست و مازاد بر آن با نرخ‌های ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۳۰ درصد محاسبه می‌شود.

• قرارداد پیمانکاری:
  در این حالت، بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده، پیمانکار موظف است ۱۰ درصد از مبلغ صورت‌وضعیت را به‌عنوان مالیات و عوارض ارزش افزوده محاسبه و از کارفرما دریافت کند. همچنین، طبق ماده ۹۹ قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات مقطوع پیمانکاری برای بخش قطعی قرارداد ۴ درصد و برای پیش‌پرداخت آن ۵ درصد است. این مبالغ توسط کارفرما کسر و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود.

علاوه بر این، پیمانکاران باید مالیات بر درآمد پیمانکاری را نیز بپردازند که میزان آن بر اساس بررسی دفاتر قانونی، اسناد مالیاتی، درآمدهای ثبت‌شده و در برخی موارد بر اساس تشخیص علی‌الرأس تعیین می‌شود.

با توجه به اینکه درآمد حاصل از حقوق بازنشستگی کشوری و تأمین اجتماعی مشمول مالیات نمی‌شود، در واقع فرمول یا روشی برای محاسبه مالیات این حقوق وجود ندارد.

با این حال، اگر بازنشسته صندوق بازنشستگی کشوری یا تأمین اجتماعی پس از بازنشستگی در شغل دیگری مشغول به کار شود، درآمد ناشی از آن شغل ــ بسته به نوع قرارداد ــ مشمول مالیات حقوق یا مالیات بر درآمد خواهد بود. توضیحات مربوط به این موضوع پیش‌تر ارائه شده است.

برگشت مالیات حقوق بازنشستگان

با توجه به اینکه حقوق بازنشستگان از پرداخت مالیات معاف است، اصولاً نباید هیچ‌گونه مالیاتی از مستمری آن‌ها کسر شود. اما اگر به اشتباه مالیاتی برای حقوق بازنشستگی محاسبه و کسر گردد، امکان استرداد آن وجود دارد و پیگیری این موضوع بلامانع است.

برای دریافت مالیات کسرشده، بازنشسته باید با ارائه اسناد و مدارک معتبر به مرجع ذی‌صلاح مراجعه کرده و درخواست بازگشت وجه را ثبت کند.

📊 اظهارنامه مالیاتی؟ ساده‌تر از چیزی که فکر می‌کنی!

دیگه لازم نیست با فرم‌های مالیاتی و سامانه‌های پیچیده دست‌وپنجه نرم کنی.
نورترازان معین کنارته تا همه چیز دقیق، سریع و قانونی انجام بشه.

🧾 فقط اطلاعاتتو بده، ما از تهیه تا ارسال نهایی اظهارنامه رو کامل برات انجام می‌دیم.

⏳ وقتتو صرف حساب‌و‌کتاب نکن — فرم مشاوره رو پر کن، ما باهات تماس می‌گیریم.