در دنیای پرتلاطم کار و زندگی امروز، جایی که فشارهای جسمی، روانی و خانوادگی میتواند کار را به امری طاقتفرسا تبدیل کند، بازنشستگی زود هنگام بهعنوان یکی از موضوعات مهم و چالشبرانگیز در قوانین کار و تأمین اجتماعی، تنها یک انتخاب نیست؛ بلکه یک ضرورت حمایتی برای بسیاری از کارکنان در بخشهای دولتی و خصوصی محسوب میشود. در این مقاله از نورترازان معین ( مجری و مشاور امور مالیاتی ) به بررسی جوانب مختلف بازنشستگی زود هنگام و انواع آن میپردازیم.برای مشاوره و تکمیل اظهارنامه مالیاتی توسط شرکت نورترازان معین ( مجری و مشاور امور مالیاتی ) ، همین حالا شماره تماس خود را وارد کنید و با مشاور مالیاتی در ارتباط باشید.
بازنشستگی زود هنگام چیست؟
بازنشستگی زود هنگام به شرایطی گفته میشود که فرد بیمهشده، پیش از رسیدن به سن معمول بازنشستگی یا تکمیل سابقه کامل بیمه، با رعایت ضوابط تعیینشده در قانون تأمین اجتماعی از کار کنار میرود و مستمری بازنشستگی دریافت میکند. این امکان برای حمایت از افرادی فراهم شده است که به دلیل انجام کارهای سخت و زیانآور، مشکلات جسمی یا توافق با کارفرما توان ادامه فعالیت تا زمان بازنشستگی عادی را ندارند.
انواع بازنشستگی زود هنگام
بازنشستگی زود هنگام بسته به شرایط شغلی، سابقه بیمه و وضعیت جسمانی افراد، دستهبندیهای مختلفی دارد که هرکدام بر اساس قوانین و مقررات تأمین اجتماعی تعریف شدهاند.
انواع بازنشستگی زود هنگام
بازنشستگی زود هنگام شکلهای متفاوتی دارد و افراد به دلایل گوناگون مانند سن، میزان سابقه پرداخت حق بیمه و یا شرایط سختی کار میتوانند برای آن اقدام کنند.
طبق بخشنامه شماره ۱۰۰۰/۱۴۰۴/۱۶۶۷ شرایط بازنشستگی پیش از ۶۰ سالگی برای آقایان به شرح زیر است:
داشتن حداقل ۱۰ سال سابقه کار و ۶۰ سال سن
داشتن ۳۰ سال سابقه کار در مشاغل عادی یا سخت و زیانآور با حداقل ۵۰ سال سن
داشتن ۵۰ سال سن و ۳۰ سال سابقه بیمهپردازی
داشتن ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل عادی یا سخت و زیانآور بدون شرط سنی
داشتن ۲۵ سال سابقه متوالی در مشاغل سخت و زیانآور بدون شرط سنی
داشتن ۲۰ سال سابقه متوالی در مشاغل سخت و زیانآور بدون شرط سنی
مطابق قانون، شرایط بازنشستگی زود هنگام برای خانمها به صورت زیر است:
حداقل ۱۰ سال سابقه کار با ۵۵ سال سن
حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه با حداقل ۴۲ سال سن
۳۰ سال سابقه بیمهپردازی با حداقل ۴۵ سال سن
۳۵ سال سابقه بیمهپردازی در مشاغل عادی یا سخت و زیانآور بدون شرط سنی
۲۰ سال سابقه متوالی پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیانآور بدون شرط سنی
۲۵ سال سابقه متناوب پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیانآور بدون شرط سنی
۳۰ سال سابقه بیمه در مشاغل عادی یا سخت و زیانآور با حداقل ۴۵ سال سن
شرایط بازنشستگی زود هنگام
بر اساس آخرین اصلاحات ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی، افرادی که قصد دارند از امکان بازنشستگی زود هنگام استفاده کنند، باید شرایط مشخصی را دارا باشند. مهمترین این شرایط عبارتاند از:
شغل: مشاغل سخت و زیانآور (مانند کار در معادن یا رانندگی وسایل نقلیه سنگین) از شرایط ویژه برای بازنشستگی برخوردارند.
سابقه بیمه: حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه برای مشاغل سخت و زیانآور یا ۳۰ سال برای سایر مشاغل الزامی است.
سن:
برای مردان: حداقل ۵۰ سال سن با ۳۰ سال سابقه بیمه
برای زنان: حداقل ۴۵ سال سن با ۳۰ سال سابقه بیمه، یا ۴۲ سال سن با ۲۰ سال سابقه در مشاغل سخت و زیانآور
شرایط بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه بیمه
مطابق ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی، افرادی که حداقل ۱۵ سال سابقه بیمه دارند، میتوانند در شرایط زیر درخواست بازنشستگی زود هنگام بدهند:
مردان با ۶۰ سال سن و زنان با ۵۵ سال سن، به شرط داشتن حداقل ۱۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه
در صورت ازکارافتادگی جزئی که به تأیید کمیسیون پزشکی تأمین اجتماعی رسیده باشد
برخی مشاغل خاص با شرایط ویژه که مشمول قوانین حمایتی هستند
در این حالت، میزان مستمری بازنشستگی بر اساس میانگین حقوق دو سال آخر اشتغال محاسبه میشود. البته باید توجه داشت که این مبلغ معمولاً کمتر از مستمری بازنشستگی عادی خواهد بود.

جدیدترین قانون بازنشستگی زود هنگام ۱۴۰۴
طبق ماده واحده بخشنامه جدید سازمان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۴، بیمهشدگان میتوانند در صورت داشتن حداقل ۵۵ سال سن و ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه، درخواست بازنشستگی خود را ثبت کنند.
روند کار به این صورت است که متقاضی ابتدا باید درخواست کتبی خود را به کارفرما ارائه دهد و سپس این درخواست توسط کارفرما به شعبه تأمین اجتماعی محل کار ارسال شود.
با این حال، در برخی شرایط ویژه، محدودیت سنی تعیینشده برای بازنشستگی زود هنگام اعمال نمیشود. این موارد شامل:
داشتن حداقل ۳۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه در هر نوع شغل
داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیانآور
ترکیب سابقه بیمه در مشاغل عادی و سخت، به این صورت که هر سال بیمهپردازی در مشاغل سخت معادل ۱.۵ سال بیمهپردازی در مشاغل عادی محاسبه خواهد شد
روشهای درخواست بازنشستگی زود هنگام
مطابق قوانین تأمین اجتماعی، ثبت درخواست بازنشستگی زود هنگام به دو روش امکانپذیر است: حضوری و آنلاین. در این بخش مراحل روش حضوری توضیح داده میشود.
روش حضوری درخواست بازنشستگی زود هنگام
۱. اعلام کتبی درخواست به کارفرما
کارگر یا کارمند باید درخواست کتبی خود را به کارفرما ارائه کند. این درخواست باید شامل اطلاعات شخصی (نام، کد ملی، شماره بیمه) و تاریخ مورد نظر برای بازنشستگی باشد. توصیه میشود این درخواست به صورت رسمی و با دریافت رسید (مهر یا امضای کارفرما) ثبت شود.
۲. ثبت درخواست در اداره تأمین اجتماعی
پس از ارائه درخواست به کارفرما، وی موظف است آن را به اداره تأمین اجتماعی محل فعالیت ارسال کند. این فرآیند معمولاً از طریق واحد منابع انسانی انجام میشود. فرد متقاضی نیز میتواند شخصاً به شعبه مراجعه کرده و از ثبت درخواست خود اطمینان حاصل کند.
بررسی درخواست توسط کارفرما
در صورتی که کارفرما به ادامه همکاری نیاز داشته باشد، میتواند ظرف ۵ روز کاری درخواست کتبی خود را برای حفظ کارمند به اداره تأمین اجتماعی ارائه دهد. این درخواست باید دلایل موجهی مانند نیاز به تخصص فرد را در بر داشته باشد.
۴. تشکیل کمیته بررسی
در این مرحله، اداره تأمین اجتماعی درخواست بازنشستگی و اعتراض احتمالی کارفرما را به کمیتهای متشکل از:
مدیرکل کار و امور اجتماعی،
نماینده شورای اسلامی کار یا نماینده قانونی کارگر،
مدیرکل تأمین اجتماعی،
ارجاع میدهد. این کمیته حداکثر ظرف ۱۰ روز کاری پس از بررسی و شنیدن نظرات طرفین، تصمیم نهایی را اعلام میکند.
۵. اعلام نتیجه
اگر با بازنشستگی موافقت شود، فرآیند صدور حکم آغاز میشود. اما در صورتی که دلایل کارفرما موجه تشخیص داده شود، بازنشستگی حداکثر تا ۳ ماه به تعویق خواهد افتاد.
روش آنلاین درخواست بازنشستگی زود هنگام
سازمان تأمین اجتماعی برای سادهتر شدن فرآیندها و کاهش مراجعات حضوری، امکان ثبت درخواست بازنشستگی زود هنگام را از طریق سامانه خدمات غیرحضوری تأمین اجتماعی فراهم کرده است. مراحل ثبت درخواست آنلاین به شرح زیر است:
۱. ورود به وبسایت رسمی تأمین اجتماعی به آدرس es.tamin.ir و وارد شدن به پنل کاربری شخصی.
۲. انتخاب بخش «خدمات بیمهای» از منوی اصلی سامانه.
۳. انتخاب گزینه «درخواست بازنشستگی» یا «بازنشستگی زود هنگام» (بسته به نوع درخواست).
۴. در صورت داشتن شرایط ویژه (مانند مشاغل سخت و زیانآور)، انتخاب گزینه مربوط به آن.
۵. تکمیل فرم آنلاین با اطلاعات دقیق شخصی و بیمهای (کد ملی، شماره بیمه، تاریخ شروع و پایان سابقه کار).
۶. وارد کردن اطلاعات کارفرما (نام و کد کارگاه) و مشخصکردن نوع درخواست.
۷. بارگذاری مدارک مورد نیاز مانند اسکن شناسنامه، کارت ملی و مدارک سابقه بیمهای در فرمتهای مجاز.
۸. ارسال فرم تکمیلشده و دریافت کد رهگیری جهت پیگیری مراحل بعدی.
نظری یافت نشد