مالیات شرکت‌ ؛ سهم 0 درصدی برخی شرکت‌های بزرگ از پرداخت مالیات!

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی وضعیت مالیات شرکت‌ها پرداخته و نتایج قابل‌تأملی ارائه کرده است. بر اساس این گزارش، از میان ۳۰۰ شرکت بزرگ و تأثیرگذار اقتصادی، بیش از ۵۷ درصد آن‌ها که عمدتاً جزو پرسودترین شرکت‌های کشور محسوب می‌شوند، برخلاف نرخ قانونی مالیات شرکت که ۲۵ درصد تعیین شده، تنها بین ۰ تا ۱۰ درصد مالیات پرداخت کرده‌اند. 

این آمار نشان می‌دهد که بخش بزرگی از شرکت‌های بزرگ اقتصادی با وجود درآمدهای کلان، عملاً سهم بسیار اندکی در پرداخت مالیات شرکت‌ها دارند و نرخ مؤثر مالیاتی آن‌ها فاصله زیادی با نرخ مصوب دارد. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از وجود معافیت‌های گسترده، خلأهای قانونی یا حتی الگوهای پیچیده فرار مالیاتی در حوزه مالیات شرکت‌ها باشد.

پرداخت مالیات شرکت‌ ها 

به گزارش نورترازان معین به نقل از تسنیم:

رویکردهای اعمال‌شده در حوزه مالیات شرکت‌ ، تنها به تأمین منابع مالی مورد نیاز برای انجام وظایف دولت محدود نمی‌شود، بلکه مالیات می‌تواند به‌عنوان یکی از ابزارهای مؤثر سیاستگذاری اقتصادی نیز مورد استفاده قرار گیرد. در واقع، نظام مالیاتی می‌تواند نقش مهمی در جهت‌دهی به رفتارهای اقتصادی ایفا کند و از این طریق، دولت را در دستیابی به اهداف توسعه‌ای یاری رساند.

یکی از مهم‌ترین کارکردهای مالیات در این زمینه، فراهم ساختن بستر مناسب برای حمایت هدفمند، مشروط، موقت و در عین حال مؤثر از بخش تولید است. این نوع حمایت می‌تواند به بنگاه‌های تولیدی کمک کند تا با عبور از مراحل اولیه رشد و تثبیت، به سطح مطلوبی از بهره‌وری و رقابت‌پذیری دست یابند. به‌ویژه در حوزه‌های اولویت‌دار اقتصادی، استفاده از ابزار مالیات برای هدایت سرمایه‌گذاری و تشویق فعالیت‌های مولد، همواره در زمره اهداف کلیدی سیاست‌گذاران قرار داشته است.

بنابراین، طراحی صحیح سیاست‌های مالیاتی نه‌تنها به بهبود عدالت مالی و تأمین درآمدهای پایدار برای دولت کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به‌عنوان ابزاری کارآمد در جهت تحقق اهداف کلان اقتصادی مانند رشد تولید، افزایش اشتغال و ارتقاء بهره‌وری نیز عمل نماید.

اعطای معافیت های مالیاتی در بخش درآمد شرکت ها معمولا با این هدف دنبال می شود. با توجه به حجم زیاد درآمد از دست رفته دولت از محل معافیت های مالیاتی، لازم است تصویر دقیقی از اصابت این معافیت ها ارائه شود تا زمینه هدفمند سازی و افزایش کارایی این معافیت ها شکل گیرد.

علیرغم آنکه نرخ قانونی مالیات بر اشخاص حقوقی در ایران در سطحی میانه نسبت به سایر کشورهای جهان قرار دارد و به میانگین نرخ مالیات در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) نزدیک است، اما سهم این پایه مالیاتی از اقتصاد کشور به‌مراتب پایین‌تر از میانگین جهانی است. بر اساس آمار موجود، نسبت مالیات بر اشخاص حقوقی به تولید ناخالص داخلی در ایران، از میان ۱۱۸ کشور بررسی‌شده، در جایگاه ۱۰۶ قرار دارد. این نسبت در ایران تقریباً نصف متوسط کشورهای عضو OECD است، که نشان از کارایی پایین دریافت مالیات از این بخش دارد.

بررسی انجام‌شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس، مبتنی بر تحلیل بیش از ۳۰۰ هزار اظهارنامه مالیاتی سالانه شرکت‌ها که به‌صورت بی‌نام و جامع مورد ارزیابی قرار گرفته، نشان می‌دهد که متوسط نرخ مؤثر مالیات شرکت‌ ها در سال ۱۴۰۰ تنها حدود ۴.۷ درصد بوده است؛ رقمی بسیار پایین‌تر از نرخ قانونی ۲۵ درصد. مهم‌ترین علت این شکاف، بهره‌مندی گسترده از معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی است که در ساختار فعلی نظام مالیاتی پیش‌بینی شده‌اند.

توزیع نرخ مؤثر مالیاتی نیز به‌شدت نابرابر است. با بررسی صدک‌های درآمدی شرکت‌ها، مشخص می‌شود که هرچه شرکت‌ها بزرگ‌تر و سودآورتر باشند، میزان استفاده آن‌ها از معافیت‌های مالیاتی بیشتر است. در صدک صدم (پرسودترین شرکت‌ها)، ۵۷ درصد از شرکت‌ها دارای نرخ مؤثر مالیاتی بین ۰ تا ۱۰ درصد هستند؛ در حالی‌که این نسبت در بازه صدک ۱ تا ۹۰ تنها ۱۶ درصد است. از سوی دیگر، میزان درآمد مالیاتی از دست رفته دولت در صدک صدم، معادل دو برابر کل مالیات قطعی این گروه از شرکت‌ها برآورد می‌شود، در حالی که این نسبت برای صدک‌های پایین‌تر تنها حدود ۲۲ درصد است.

این آمار و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که عملکرد فعلی نظام مالیات بر اشخاص حقوقی با اهداف کلان اقتصادی کشور فاصله دارد. در شرایطی که سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه، بر تبدیل مالیات به منبع اصلی تأمین بودجه جاری دولت و تقویت نقش سیاست‌گذاری مالیات با تأکید بر رونق تولید و تحقق عدالت مالیاتی تأکید دارد، ارائه تصویری دقیق از وضعیت موجود مالیات شرکت‌ها می‌تواند زمینه‌ساز انجام اصلاحات قانونی و اجرایی مؤثر در این حوزه باشد.

گزارش‌های آینده این مرکز نیز در راستای تبیین بهتر وضعیت فعلی و بررسی میزان منابع مالیاتی از دست رفته و اهداف یا منافع حاصل از آن ادامه خواهد یافت تا مسیر سیاست‌گذاری در حوزه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی شفاف‌تر و هدفمندتر دنبال شود.

✅ ارسال اظهارنامه مالیاتی بدون دردسر – با خیال راحت وضعیت مالیاتی خود را بسپار به ما!

رسیدن فصل اظهارنامه مالیاتی یعنی استرس، عدد و رقم، سامانه‌ای که کند کار می‌کنه، و هزار تا سوال بی‌جواب! 😓
اگه نمی‌خوای بین جدول‌ها و کدها و اصطلاحات مالیاتی سردرگم بشی، ما اینجاییم که کارت رو راحت کنیم.

چه خدماتی ارائه می‌دهیم؟

• تهیه و تنظیم دقیق اظهارنامه مالیاتی بر اساس صورت‌حساب‌ها و دفاترت

• ثبت نهایی در سامانه مالیاتی و دریافت رسید رسمی

• بررسی هزینه‌های قابل قبول برای کاهش مالیات قانونی

• جلوگیری از اشتباهات رایج و جرایم غیرقابل بخشودگی

💼 چه شغلی داشته باشی فرقی نمی‌کنه؛ فروشگاه اینترنتی، شرکت، فریلنسر، مغازه‌دار یا تولیدی…
ما بهت کمک می‌کنیم اظهارنامه‌ات رو دقیق، درست و سر وقت ارسال کنی.

📞 فقط کافیه با ما تماس بگیری یا فرم مشاوره رایگان رو پر کنی، بقیه‌اش با ما!