اظهارنامه مالیاتی چیست ؟
گزارش جامع و کامل از عملکرد یک شرکت یا فرد در طول یک سال مالیاتی است . دوره مالی از اول فروردین ماه تا اخر اسفند ماه سال خورشیدی جاری است . افراد حقوقی ، این موضوع به یک شکلی تغییر میکند ، ممکنه سال مالی آن ها با سال مالیاتی مطابقت نداشته ، آن ها باید در محاسبه مالیات ، درآمد سال مالی خود را مد نظر داشته باشند
.سیستم مالیاتی در ایران به دو دستهٔ خوداظهاری و علیالرأس تقسیم میشود .
در خوداظهاری ، افراد حقیقی یا حقوقی میزان درآمد و سود خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام میکنند. این اظهارنامه مجموع درآمد ها و کل هزینه ها است که مواردی مثلا استهلاک و حقوق کارمندان میشود . پس از آن ، در صورت توفر شرایط ، معافیت مالیاتی محاسبه و از مبلغ مالیات قابل پرداخت کسر میشود .
تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی تا پایان خرداد هر سال لازم است
اشخاصی که بایستی اظهارنامه مالیاتی تنظیم کنند
۱- اشخاص حقیقی مشغول به کار در کشور که از معافیت مالی برخوردار نیستند
۲-اشخاص حقوقی مشغول به کار در کشور که از معافیت مالی برخوردار نیستند
۳- اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که که مقیم کشورهای خارجی هستند اما از داخل ایران کسب درآمد میکنند
۴- اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از ایران فعالیت و کسب درآمد میکنند
۵- اتباع غیر ایرانی که در ایران مشغول به کار هستند و درآمد کسب میکنند
تعریف و ماهیت اظهارنامه؟
اظهارنامه ، نوشته رسمی است بر اساس مقررات و قوانین حقوقی تنظیم میشود . این نوشته ، وسیله ای است که افراد میتوانند آن خواسته ها و حقوق خود را به طرف مقابل اعلام کنند ،مثلا مصالحه یا اطلاع رسانی نیاز دارد . اظهارنامه معمولاً قبل از اقدام به اقدامات حقوقی جدی تر نظیر ارائه درخواست دادخواست یا حضور در دادگاه به کار میرود. .
اگر فرد نتواند به صورت حضوری در دادگاه حضور یابد یا قبل از راهاندازی یک پروسه قانونی ، میتواند با ارسال اظهارنامه ، خواسته ها و شکایات خود را به طرف مقابل اعلام کند . این اظهارنامه ممکنه شامل توضیح خواسته ، ارائه دلایل حقوقی ، و اعلام قصد مصالحه باشد.
استفاده از اظهارنامه به عنوان یک ابزار ابتدایی در فرآیند حل اختلافات میتواند به افراد کمک کند تا مسیرهای صلح آمیزتری را برای حل و فصل اختلافات خود پیش بگیرند، بدون این که به رسمیتشناختهشدن مسائل حقوقی و دادگاهی نیاز داشته باشد.
منظور از سال مالیاتی چیست؟
در تکمیل اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی ، باید
1- شناسه ملی شرکت که باید از سایت سازمان ثبت اسناد و املاک قوه قضاییه گرفته شود و سال مالیاتی را بدانید .
2- سال مالیاتی ، یک سال شمسی است که از ۱ فروردین آغاز و تا ۲۹ اسفند ادامه مییابد . اگر فرد حقوقی هستید که سال مالی آن به موجب اساس نامه با سال مالیاتی تطبیق نمیکند ، درآمد سال مالی آن ها به جای سال مالیاتی ، مبنای محاسبه میزان اداره دارایی قرار خواهد گرفت و مشکلی نیست .
چندین نوع اظهارنامه مالیاتی وجود دارد که عبارتاند از؟
- اظهارنامه اشخاص حقیقی
- اظهارنامه اشخاص حقوقی
- اظهارنامه مالیات بر ارث
- اظهارنامه مالیات بر املاک
- اظهارنامه مشاغل خودرویی
- اظهارنامه انحلال شرکت
- اظهارنامه حبس، نذر، وقف
- اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
انواع و اقسام اظهارنامه؟
- اظهارنامه الزامی : در حالت اجباری ، ارسال اظهارنامه قبل از طرح دعوی در مراجع قضایی موضوعی اجباری است و بر اساس قوانین مختلف ، اظهارنامه برای اثبات ادعا و احراز حقیقت به طرف مقابل ابلاغ میشود . افراد در این شرایط ملزم به ارسال اظهارنامه به منظور اطلاع رسانی به طرف مقابل هستند و سپس میتوانند به مراجع قضایی مراجعه کرده و دعوای خود را طرح کنند.
۱–دعوای تصرف عدوانی : ( ماده ۱۷۱ قانون آیین دادرسی مدنی )
۲–درخواست تحویل مورد اجاره : ( ماده ۱۳ قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶ )
۳–مطالبه سهم هزینههای مشترک آپارتمان، در صورت امتناع مالک یا استفادهکننده از پرداخت آن : ( ماده ۱۰ مکرر قانون تملک آپارتمانها ۱۳۵۹ و تبصره ۲ این ماده )
۴–اثبات تأخیر یا عدم پرداخت اجارهبها یا اجرتالمثل املاک برای اقامه دعوای تخلیه : ( بند ۹ ماده ۱۴ قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۵۶ )
۵–درخواست محکومله مبنی بر انحلال شرکت تضامنی به منظور وصول محکومبه از محل سهمالشرکه محکومعلیه در شرکت : ( ماده ۱۲۹ قانون تجارت در بحث شرکتهای تضامنی )
۶–اطلاع به انتقالگیرنده مال غیر : ( ماده ۱ قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر )
۷–معرفی داور به طرف مقابل : ( ماده ۴۵۹ آیین دادرسی مدنی )
- اظهارنامه اختیاری : در حالت اختیاری ، ارسال اظهارنامه قبل از تقدیم دعوا در مراجع قضایی مسأله اختیاری است و افراد در مواردی نظیر مطالبه وجه ، اظهارنامه مالیاتی ، اظهارنامه قضایی، اظهارنامه عدم تمکین پیش از الزام به تمکین، اظهارنامه صلح و سازش، و اظهارنامه به وفای به عهد میتوانند از این روش استفاده کنند
۱-اظهارنامه مطالبه وجه : افراد میتوانند در صورت داشتن مطالبه های مالی نسبت به دیگران ، اظهارنامه مطالبه وجه را ارائه دهند .
۲-اظهارنامه صلح و سازش : اگر طرفین به توافقات صلحی برسند، اظهارنامه صلح و سازش میتواند ارائه شود.
۳-اظهارنامه به وفای به عهد : افراد ممکن است اظهارنامه اختیاری مبنی بر تعهد و وفاداری به عهد یا توافقات خود را ارائه دهند.
۴-اظهارنامه عدم تمکین پیش از الزام به تمکین : در برخی مواقع ، اظهارنامههایی که اعلام میکنند طرفین میخواهند به تمکین بپردازند ، اما هنوز الزامی برای این کار وجود ندارد .
توجه داشته باشید که در مواردی ممکن است اظهارنامه های اختیاری به عنوان مرحله اولیه قبل از رسیدگی به دادگاه یا ارسال دعوا های حقوقی به کار گرفته شوند .
ارکان تشکیل دهنده اظهارنامه؟
- مشخصات اظهارکننده : اطلاعات کامل از جمله نام، نام خانوادگی و نشانی محل سکونت اظهارکننده باید در اظهارنامه ذکر شود .
- مشخصات مخاطب : نام، نام خانوادگی و نشانی محل سکونت مخاطب که اظهارنامه برای او ارسال میشود .
- موضوع اظهارنامه : در بخشی از اظهارنامه باید موضوع و مسئلهای که مورد بحث و توجه است، بیان شود .
- خلاصه اظهارات : توضیحات و اظهارات اصلی اظهارکننده درباره موضوع مورد نظر در این بخش ذکر میشو د.
- خلاصه جواب : در این بخش، پاسخ و نظر مخاطب به اظهارات اظهارکننده را میتوان یافت .
چه مدارکی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز است؟
- هر گونه مجوزی که از مراجع ذی صلاح برای شما صادر شده است.
- مدارک شرکت از جمله اساسنامه و شرکت نامه و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت .
- اجاره نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت .
- رو نوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهد آور
- گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقیقی .
- صورت سود و زبان کلیه اشخاصی که طبق قانون، مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند .
- مبلغ درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور .
- گواهی های گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت / موسسه .
- صورت بهای تمام شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته است .
- کلیه قراردادهای شرکت/موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی .
- مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی .
- شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری .
- سند مالیات های پرداخت شده که به تایید سازمان امور مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد .
- کارت بازرگانی (در صورت وجود) .
- کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی .
- گواهی حساب های سال های قبل مودی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات .
- هر سندی که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد باید تهیه شود. مثل پرداختی های بیمه .
همه مدارک بالا را برای ورود اطلاعات مورد نیاز این ۲۶ جدول که به صورت اینترنتی در سامانه مالیاتی ارائه میشود
- جدول ١ : پرداختهای مربوط به این اظهارنامه
- جدول ٢ : اطلاعات مجوزهای تأسیس و بهرهبرداری
- جدول ٣ : اسامی اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل
- جدول ۴ : فهرست دفاتر رسمی ثبت شده
- جدول ۵ : جزییات پذیرش بورس سهام
- جدول ۶ :درآمدهایی که مالیات آنها قبلا به صورت مقطوع پرداخت شده است
- جدول ٧ : درآمدهای معاف
- جدول ٨ : استهلاک زیان سنواتی
- جدول ٩ : معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی
- جدول ١٠ : توسعه، نوسازی و بازسازی واحد های صنعتی و معدنی (مادهی ١٣٨ ق.م.م.)
- جدول ١١ : معافیت ها و بخشودگی های درآمد حاصل از فعالیت های خارج از کشور (کسر از مالیات مقرر) تبصرهی مادهی ١٨٠ ق.م.م.
- جدول ١٢ : فعالیت های حاصل از توافقنامه های مالیاتی موضوع مادهی ١۶٨ ق.م.م.
- جدول ١٣ : ثبت کمک های مالی پرداختی
- جدول ١۴ : ترازنامه
- جدول ١۵ : صورت سود و زیان
- جدول ١۶ : گردش حساب سود (زیان) انباشته
- جدول ١٧ : موجودی مواد و کالا
- جدول ١٨ : سرمایه
- جدول ١٩ : انواع محصولات اصلی به ترتیب بیشترین فروش
- جدول ٢٠ : بهای تمام شدهی کالای فروش رفته
- جدول ٢١ : بهای تمام شدهی کار انجام شده پیمانکاری/ خدمات
- جدول ٢٢ : تعداد کارکنان
- جدول ٢٣ : درآمد ناخالص پیمانکاری / ارائهی خدمت
- جدول ٢۴ : فهرست صادرات و مابازاءِ دریافتی
- جدول ٢۵ : اطلاعات مالک/ مالکین
- جدول ٢۶ : اطلاعات سرمایهگذاری خارجی
اهمیت یادگیری ثبتنام و تکمیل اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی و شرکتها چیست؟
اظهارنامه مالیاتی مهمترین گزارش هر سازمان (حقیقی یا حقوقی) استاگر به درستی تکمیل و اظهار نشود تبعات سنگینی برای مجموعه در پی خواهد داشت . ممکنه هر سال قانون مربوط به ارسال اظهارنامه مالیاتی تغییر کند ؛ اینجا است که آگاهی از آن موارد ضرورت و اهمیت بسیاری پیدا میکند مشخص کردن درآمد مشمول مالیات یا همان سود ویژه ، از سه عامل اصلی درآمد های مؤدی ، هزینههای قابل قبول مالیاتی مؤدی و معافیت های مالیاتی مؤدی نشات میگیرد . بی توجهی و در آخرین قانون میتواند باعث بروز مشکل مثل جرائم سنگین مالیاتی ، محروم شدن از برخی معافیت ها که ممکنه باعث حذف یک کسب و کار از سیستم شود .
نکته ی مهم : اظهارنامه مالیاتی کارنامه مالی یک ساله هر شرکت است که در صورت تکمیل آن به صورت حرفهای تا ۸۰ % از جرائم مالی و مالیاتی جلوگیری میکند . در تهیه اظهارنامه مالیاتی کلیه صورت های مالی و گزارشات یک سال اخیر اظهارنامه ارزش افزوده ، معاملات فصلی ، لیست های مالیات حقوق را باید در نظر بگیرید و یک گزارش جامع را به عنوان اظهارنامه مالیاتی را به اداره مالیاتی ارائه بدهید . گزارش هر شرکت ، مجموعه اظهارنامه مالیاتی است .
تاریخ تحویل اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی ، حداکثر ۴ ماه پس از اتمام سال مالیاتی است . اگر سال مالیاتی آن ها مطابق اساس نامه با سال مالیاتی رسمی تفاوت داشته باشد ، ملاک ، سال مالیاتی اساسنامه است .
نحوه ثبت و ارسال اظهارنامه الکترونیک؟
۱.مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی : متقاضی باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند . این مراکز در دیوان عدالت کشور یا دیگر مراکز قضائی مشخص شده وظیفه ارائه خدمات الکترونیکی را دارند .
۲.تهیه مدارک مورد نیاز : متقاضی باید مدارک مورد نیاز را برای اظهارنامه الکترونیکی آماده کند . این مدارک ممکنه شامل هویت شخصی ، شواهد و مدارک مرتبط با موضوع اظهارنامه باشد .
۳.پر کردن فرم الکترونیکی : متقاضی باید اطلاعات مربوط به اظهارنامه را در فرم الکترونیکی مربوطه وارد کند . این فرم معمولاً شامل بخشهای مختلفی است که باید به دقت بر شوند.
۴.تایید و ثبت : پس از پر کردن اظهارنامه الکترونیکی ، متقاضی باید اطلاعات را تایید کرده و اظهارنامه را ثبت کند . در این مرحله، یک کد پیگیری به متقاضی اختصاص داده میشود .
۵.پیگیری اظهارنامه : با استفاده از کد پیگیری دریافتی ، متقاضی میتواند وضعیت اظهارنامه را پیگیری کند و در صورت نیاز تغییرات یا اطلاعات جدید را اعمال کند .
۶.ارسال اظهارنامه : بعد از ثبت نهایی ، اظهارنامه به مخاطب ارسال میشود . این مرحله ممکن است به صورت الکترونیکی یا با اطلاع رسانی توسط سایر وسایل ارتباطی انجام شود .
متقاضی باید به دقت مراحل فوق را طی کند و از اطلاعات صحیح و کامل برای ثبت اظهارنامه الکترونیکی استفاده کند .
چه اشخاصی موظف به تنظیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی هستند؟
حقیقی و حقوقی
- کلیه شخصیت های حقیقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند .
- کلیه شخصیت های حقوقی که در ایران مشغول به فعالیت بوده و معاف از مالیات نیستند (مثل ناشران) .
- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که در خارج از کشور مشغول به کار هستند .
- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که خارج از کشور اقامت دارند اما درآمد آن ها از داخل ایران است .
- کلیه اتباع غیر ایرانی ( اعم از حقیقی یا حقوقی ) که در ایران ، درآمد دارند، مشمول مالیات هستند .
چه اشخاصی ملزم به تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی نیستند؟
- شهرداری ها و سازمان های زیر مجموعه در ۳۱ استان کشور .
- کلیه سازمان ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت استفاده میکنند .
- کلیه موسسات و وزارت خانه ها .
- کارگران ، صیادان، عشایر ، شرکت های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان .
مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی چه وقت است ؟
مهلت تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی ، حداکثر تا ۳۱ تیر ماه هر سال است . اما اگر در اساس نامه شرکت یا موسسه ای ، سال مالیاتی با سال مالیاتی رسمی تطبیق ندارد ، ملاک تعیین میزان مالیات ، سال مالی آن شرکت خواهد بود .
اگر مودیان مالیاتی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی یک سال مالیاتی خودداری کنند چه می شود؟
اگر از تسلیم اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی به هر دلیلی جلوگیری شود ، از دست دادن کلیه معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی قانون مالیاتی کشور ، محاسبه مالیات اشخاص حقوقی ، به طور علی الراس خواهد بود . اما اگر شما شیوه خود اظهاری را در پیش بگیرید ، ممیزان اداره دارایی ، نسبت به تعیین میزان مالیات اقدام میکنند . خود اظهاری به جای علی الرس ، بهترین روش است و روش متداول در کشور های پیشرفته مثل سوئد و آلمان است .
خود اظهاری الکترونیکی این که اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات ، اعلام میکنند ، چه میزان سود و زیان کرده و میزان مالیاتی که باید پرداخت کنند و تا الان پرداخت کرده چقدر است . شاید شما پیمانکار فلان دستگاه دولتی باشید و به ازای پرداخت مبلغ ریالی صورت وضعیت های تایید شده ، کسورات قانونی از شما کسر شده شامل بیمه و مالیات .
در طول سال، بخشی از دریافتی های شما از کارفرمایان ، مشمول مالیات شده و این مالیات به حساب دارایی استان، پرداخت شده است. این مبالغ، باید در اظهارنامه مالیاتی شما قید شود و اسناد مثتبه نیز ضمیمه شود تا پس از بررسی میزان مالیاتی ، مالیات های پرداخت شده کارفرما از حساب شما کسر شود .
اگر مالیات به طور علی الراس محاسبه شود ، ممیزان مالیاتی،میزان مالیات شما را محاسبه و به تایید سر ممیز و سرممیز کل رسانده و به شما ابلاغ میشود . و، ملاک ، نظر کارشناسان سازمان مالیاتی است که بر اساس گروه فعالیت کسب و کار شما از طلا فروشی تا جوراب فروشی ، متفاوت خواهد بود . اعتراض به نظر ممیزان در این روش سخت تر از روش خود اظهاری است که مبتی بر مستندات و مدارک شفاف است .
اگر شخص حقیقی یا شخص حقوقی فعالیتی نداشته باشد باید اظهارنامه بدهد؟
بله .
همه یافراد حقیقی یا حقوقی مشمول مالیات، میبایست پس از ثبت شرکت / موسسه / تعاونی / فروشگاه / کارگاه ، نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند . حتی اگر کارکرد آن ها صفر باشد . دفاترکل و روزنامه آن ها باید سفید تحویل شود . شما اظهارنامه سفید تحویل دهید اما شرکت دارای کارکرد و سود باشد و دردفاتر ، این موضوع به صورت صوری نشان داده شود ، شامل قانون علی الرس خواهید شد .