فرار مالیاتی چیست؟ تعریف فرار مالیاتی در ایران

فرار مالیاتی به معنای هرگونه تلاش عمدی و غیر قانونی برای پرداخت نکردن مالیات است. شامل ارائه اطلاعات نادرست یا پنهان کردن درآمد ها و اموال میشود .  مجازات‌ هایی مثل جریمه نقدی ، حبس و حتی شلاق دارد . بر پایه ی مستند قانونی جرم فرار مالیاتی ، مجازات‌ هایی مثل جریمه نقدی معادل ۲۰ % مالیات پرداخت‌ نشده و مجازات‌ هایی برای متخلفان دولتی و غیر‌دولتی مشخص شده .

انواع فرار مالیاتی ترازنامه نادرست و پنهان کردن درآمد؟

1. استناد به ترازنامه و حساب سود‌وزیان نادرست
2. عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی برای 3 سال متوالی
3. مخفی کردن فعالیت اقتصادی و درآمد
4. ممانعت از دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات
5. عدم انجام وظیفه مامور وصول یا کسر مالیات
6. تنظیم معاملات به نام دیگران
7. استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر
8. قلمداد کردن فعالیت‌ها به‌گونه‌ای که شامل معافیت مالیاتی باشد

دلایل فرار مالیاتی اشخاص و فرار مالیاتی شرکت‌ ها؟

1. عدم تنوع پایه‌ های مالیاتی و ترکیب نامناسب درآمد های مالیاتی
2. وجود معافیت‌ های مالیاتی وسیع و متنوع
3. تعدد ، پیچیدگی و ابهام در قوانین ، مقررات و فرآیند های مالیاتی
4. افزایش فساد و گستردگی بخش غیر رسمی اقتصاد
5. عدم اعتماد مردم به کارایی و اثربخشی دولت
6. فرهنگ مالیاتی ضعیف
7. فقدان نظام جامع اطلاعات مالیاتی
8. مشکلات ساختار اقتصاد

دریافت مالیات از چه طریقی صورت میگیرد؟ اصلی‌ترین راه جلوگیری از فرار مالیاتی در ایران

1.  ثبت‌نام در سامانه مودیان و ارائه اطلاعات مالی .
2. کسر مستقیم از حقوق کارمندان .
3. مالیات بر ارزش افزوده که مصرف‌کننده پرداخت میکند .
4. استفاده از نرم‌افزار واسط سامانه مودیان .

برای جلوگیری از فرار مالیاتی ، دولت با ارائه تخفیف‌ ها و مشوق‌ های مالیاتی ، کسب‌ و کارها را تشویق به پرداخت به‌موقع مالیات میکند . قانون مالیات‌ های مستقیم شامل مجازات‌هایی برای افرادی است که از پرداخت مالیات خودداری میکنند . شکایت فرار مالیاتی روش‌ های آگاهی اداره دارایی است .

جرایم مالیاتی شامل چه مواردی هستند؟

1. پرداخت مالیات پس از سررسید مقرر
2. تسلیم نشدن  اظهارنامه مالیاتی
3. کتمان درآمد یا ابراز هزینه های غیر واقعی در اظهارنامه تسلیمی
4. تسلیم نشدن ترازنامه و حساب سود و زیان یا عدم ارائه دفاتر
5. رد دفاتر قانونی
6. تسلیم نشدن فهرست دریافت کنندگان حقوق ظرف مهلت معین
7. ارسال نکردن صورت یا فهرست یا قرارداد های پیمانکاری
8. پرداخت نکردن مالیات حقوق و مالیات تکلیفی ظرف مهلت معین
9. پرداخت نکردن مالیات تکلیفی موضوع ماده 104 ظرف مهلت معین
10. عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله یا استفاده از شماره اقتصادی خود برای معاملات دیگران یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای خود
11. ارائه ندادن فهرست معاملات انجام شده و قراردادها در سامانه مربوطه در مهلت معین
12. ارائه ندادن گزارش حسابرسی مالی در مهلت معین

اگر مالیات ندهیم چه میشود؟ قانون‌ گذار برای مقابله با مودیان بدحساب ، ابزارهای مختلفی را در نظر گرفته است؟

شیوه علی‌الرأس یکی ارزیابی مالیات که  همکاری نکردن مودی با سازمان امور مالیاتی کشور اعمال میشود.

1. تسلیم نکردن ترازنامه و حساب سود و زیان در موعد مقرر : مودیان وظیفه دارندکه در آخر سال مالی، ترازنامه و حساب سود و زیان یا حساب درآمد خود را به اداره مالیات ارائه دهند . دارائه ندادن این مدارک ، ممیزین مالیاتی میتوانند مالیات را علی‌الرأس محاسبه کنند ، ممیزین برپایه ی قرائن و اطلاعات موجود، مالیات تخمینی را مشخص میکنند . اطلاعات از منابع مختلفی مانند مراجع دولتی و غیر دولتی جمع‌ آوری میشود.
2. ارائه مدارک غیرقابل رسیدگی به اداره مالیاتی : مدارک ارائه شده توسط مودی ، ناقص یا غیرقابل بررسی باشند ، ممیزین مجاز به استفاده از روش علی‌ الرأس برای تعیین میزان مالیات میشوند این شیوه مجازاتی برای مودیانی است که از انجام تکالیف قانونی خود امتناع میکنند یا  صادقانه رفتار نمیکنند و ممکنه جریمه‌ های سنگینی داشته باشد .

جریمه و حبس؛ مجازات‌های سختگیرانه برای فرار مالیاتی

مؤدیان از انجام وظایف قانونی خود امتناع یا در ارزیابی و کسر و وصول مالیات دیگران قصور کنند، قانون مالیات‌ های مستقیم برای آن‌ ها مجازات‌ هایی پیش‌بینی کرده است.  فرار مالیاتی منجر به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و جریمه نقدی بین ۲ تا ۸ میلیون تومان میشود. علاوه‌بر این پرداخت نکردن مالیات مغازه‌ ها و سایر مشاغل کوچک ممکنه موجب اعمال این مجازات‌ها شود.

محرومیت از معافیت و بخشودگی؛ تبعات قانونی عدم پرداخت مالیات

دور زدن مالیات ، مودیان از مزایای معافیت‌ ها و بخشودگی‌ های مالیاتی محروم میشوندکتمان درآمد یا ارسال نکردن اظهارنامه در مدت زمان معین ، مودی جریمه‌ ای غیر قابل بخشش شامل میشود که این جریمه معادل ۳۰ % مالیات متعلق برای افرادحقوقی و ۱۰ % برای صاحبان مشاغل است. ، افراد از معافیت‌ های مالیاتی و تخفیف‌ های قانونی محروم خواهند شد . هدف قانون، تشویق مودیان به رعایت مقررات مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی است .

ممنوع‌الخروج شدن؛ عواقب سنگین فرار مالیاتی

دور زدن مالیات و  بدهی مالیاتی افراد حقیقی به سقف ۵۰۰ میلیون تومان برسد ، این افراد ممنوع‌ الخروج میشود . مراحل ممنوع‌ الخروجی شامل بررسی وضعیت مالی مودی توقیف اموال و حساب‌ های بانکی و در نهایت صدور حکم ممنوع‌الخروجی توسط دادستان انتظامی مالیاتی میشود . این حکم تا زمان تسویه بدهی معتبر است و فقط پس از پرداخت کامل مالیات ، لغو میشود .

ابطال اسناد انتقال صوری؛ مقابله با انتقالات مالیاتی غیرقانونی

انتقال صوری اموال به قصد دور زدن مالیات ، سازمان مالیاتی اسناد را باطل میکند . برای جلوگیری از فرار مالیاتی و تضمین جمع‌ آوری عادلانه مالیات‌ ها صورت میگیرد ، اگر مودیان بصورت عمدی اموال خود را به نام بستگان متلا همسر و فرزندان انتقال دهند تا از پرداخت مالیات فرار کنند ، سازمان مالیاتی با اثبات این انتقالات صوری ، آن‌ ها را باطل کرده و مالیات معوقه را میگیرند .

مجازات اداری برای مرتکبین به فرار مالیاتی

دور زدن مالیات مجازات‌ های اداری مختلفف برای متخلفین در نظر گرفته است .  تخلفات اداری، اگر کارکنان وزارتخانه‌ ها، شرکت‌ ها یا موسسات دولتی و شهرداری‌ ها از کسر و پرداخت مالیات جلوگیری کنند ، مشمول مجازات‌ های تخلفات اداری خواهند شد. شامل جریمه‌ های نقدی و اداری ، محرومیت از سمت‌ های مدیریتی و حتی اخراج از خدمات دولتی میشود . برای مدیران مسئول اشخاص حقوقی که به فرار مالیاتی مبادرت ورزند ، علاوه‌بر جریمه‌های مالی ، ممنوعیت‌ های اداری اعمال میشود .

مجازات دور زدن مالیات برای اشخاص حقوقی؛ از ممنوعیت فعالیت تا انتشار حکم

1. ممنوعیت فعالیت شرکت : از ۶ ماه تا ۲ سال ممنوعیت هر فعالیت اقتصادی برای شرکت.
2. حبس تعزیری: از ۶ ماه تا ۲ سال حبس تعزیری برای افراد خاطی در شرکت.
3. محرومیت از فعالیت‌های اقتصادی : افراد خاطی تا ۲ سال از انجام هر فعالیت اقتصادی محروم می‌شوند.
4. انتشار حکم در رسانه‌ ها : احکام صادر‌ شده از دادگاه در رسانه‌ های ملی و یکی از روزنامه‌ های کثیرالانتشار منتشر میشود.
5. جرائم نقدی : جزای نقدی بین ۲۰ تا ۸۰ میلیون ریال برای هر تخلف

مجازات فرار مالیاتی برای اشخاص حقیقی؛ از حبس تا محرومیت اجتماعی

1. حبس : ۶ ماه تا ۲ سال حبس تعزیری .
2. جرائم نقدی : بین ۲ تا ۸ میلیون تومان .
3. شلاق : ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق.
4. محرومیت از حقوق اجتماعی : بین ۶ ماه تا ۲ سال .
5. انتشار احکام : انتشار احکام صادر شده از دادگاه در رسانه‌ های ملی و یکی از روزنامه‌ های کثیرالانتشار کشور .

افزایش آگاهی عمومی و ترویج فرهنگ مالیاتی

1. تقویت نظام مالیاتی : بهبود و اصلاح قانون مالیاتی و افزایش توانایی سازمان امور مالیاتی در بررسی دقیق و کارآمد اجرای قانون .
2. تقویت نظام نظارتی : استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای جمع‌ آوری داده‌ ها و تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات مالیاتی و افزایش همکاری بین ادارات دولتی .
3. افزایش آگاهی عمومی : برگزاری کمپین‌ ها و برنامه‌ های آموزشی درباره مزایای پرداخت مالیات و عواقب نقض مقررات مالیاتی .
4. ترویج فرهنگ پرداخت مالیات : آموزش و تشویق افراد به پرداخت مالیات یک وظیفه ملی و اجتماعی.
5. اجرای قوانین سختگیرانه : استفاده از قوانین جزایی و مجازات‌های سنگین برای کسانی که به فرار مالیاتی اقدام میکنند .
6. پیاده‌سازی سامانه‌های الکترونیکی : سامانه‌های الکترونیکی برای گزارش تخلفات مالیاتی و نظارت بر فعالیت‌ های مالی .

تمایز فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی چیست؟

1. غیر قانونی : شامل پنهان کردن درآمد ها ، ارائه اطلاعات نادرست ، و عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی به منظور پرداخت نکردن مالیات .
2. این عمل تحت پیگرد قانونی قرار گرفته و شامل مجازات‌ هایی چون جریمه نقدی و حتی حبس میشود .

اجتناب مالیاتی

1. قانونی : استفاده از شکاف‌ ها و قوانین مالیاتی به شکل قانونی برای کاهش مبلغ مالیات پرداختی .
2. توجیه‌ پذیر : استفاده از معافیت‌ ها و مزایای مالیاتی قانونی برای کاهش بدهی مالیاتی محدود میشود .

فرار مالیاتی به معنای نقض آشکار قانون است ، در‌حالی‌که اجتناب مالیاتی از راه‌های قانونی برای کاهش مالیات بهره میبرد . هر دو روش با هدف پرداخت کم تر مالیات صورت میگیرند ، اما پیامد های حقوقی و قانونی آن ها کامل تفاوت دارند