ابزار سرمایه چیست؟/ابزار بازار سرمایه چیست؟

ابزار سرمایه چیست؟

به کارگیری پس‌ انداز ها در سرمایه‌ گذاری‌ های پربازده ، با هدف توسعه‌ شرکت‌ ها و صنایع دارد. در ، این بازار به جذب سرمایه و رشد اقتصادی کشور کمک شایانی میکند. بازار سرمایه با جذب نقدینگی های راکد و تزریق آن به قسمت هایی  که به سرمایه نیاز دارند، افزایش گردش مالی و رونق میشود. بازار سرمایه وظیفه ایجاد ارتباط مناسب میان سرمایه گذاران از حقیقی و حقوقی، خرد و کلان و شرکت‌ های سرمایه‌ پذیر را دارد، به نحوی که متقاضیان سرمایه با اهداف شفاف خود با سرمایه گذاران و با استراتژی‌ های اقتصادی و سرمایه گذاری آن‌ با تأمین مالی نیاز های خود، شروع به فعالیت اقتصادی نمایند .

ابزار بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه در هر کشور با ساختار اقتصادى آن شکل مىگیرد و در نهایت هر بازار سرمایه‌ اى ابزار و نهاد هاى متناسب با خود را خواهد داشت . بنگاه‌ های بزرگ اقتصادی با دارایی مالی زیاد، میتوانند با کمک ابزار های متنوعی که در بازار سرمایه وجود دارد، اقدام به تأمین مالی کنند. در حقیقت این ابزار ها میتواند پشتوانه مطمئنی برای تأمین مالی شرکت‌ ها باشد. بازار سرمایه در تأمین مالی خود را به انواع ابزار ها مجهز کرده است تا بتواند به اقتصاد یاری رساند. به بازار سرمایه، بازاری بلند مدت برای سوددهی است، ابزار های مالی این امکان را برای سهام داران حقیقی فراهم میسازند تا ریسک سرمایه‌ گذاری را در شرایط اقتصادی مدیریت کرده و از این ابزار ها برای کم تر شدن ریسک خود بهره‌ مند شوند .

فرصت‌ های سرمایه‌ گذاری جدیدی را در اختیار سرمایه‌ گذاران، شرکت‌ ها و نهاد های مالی قرار میدهند با اهداف خود اقدام به سرمایه‌ گذاری در این ابزارها کنند. بورس‌ های اوراق بهادار میتوانند جذابیت بازار های خود را افزایش داد سرمایه‌ گذاران و نهاد های مالی بیش تری را به این بازار سوق دهند.

نقش ابزار های مالی چیست؟

1- وسیله‌ای برای تجمیع به شمار می‌روند. افزودن و انباشت پس‌اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرح‌های بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک‌ناپذیر نظام مالی است، امکان‌پذیر نیست. اگر امکان تجمیع از طریق صدور دارایی های مالی وجود نداشت، این امکان برای خانوارها پدید نمی‌آمد که سرمایه‌های خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از دارایی‌های حقیقی سرمایه گذاری نمایند.

2- راهکاری برای انتقال منابع مالی از سرمایه‌ دارانی که مازاد سرمایه دارند و مایل به سرمایه گذاری هستند، به کسانی که به این منابع برای سرمایه گذاری در دارایی های مالی یا فیزیکی نیاز دارند.

3- انتقال وجوه را به شکلی انجام میدهند که ریسک سیستماتیک به جریان نقدی ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه‌کنندگان وجوه توزیع مجدد شود.

انواع ابزار بازار سرمایه چیست؟

ابزار های تأمین مالی بلندمدت چبیست؟

• سهام

بخصی از سرمایه یک شرکت سهامی که بر میزان مشارکت ، تعهدات و منافع صاحب سهم در شرکت سهامی دلالت دارد اوراق سهام قابلیت معامله ، نقل ‌و ‌انتقال دارند .

انواع سهام از نظر حقوقی چیست؟

• سهام عادی  

ابزار های سرمایه‌ گذاری و قابل معامله در بورس است و دارنده آن به میزان سهامی که در دست دارد مالک درصد مشخصی از آن شرکت بوده و درصد مشخصی از سود شرکت و سایر مزایایی که به سهام داران تعلق میگیرد را دریافت میکند. سهام عادی خود به دو دسته سهام با نام و سهام بی‌نام میباشد تنها تفاوت در درج نام دارنده و دفتر شرکت روی برگه سهام با نام است .

خیلی از سهام شرکت‌ ها عادی منتشر میشود. دارندگان سهام عادی علاوه بر گرفتن سود سهام و حق رأی، دارای حق تقدم خرید سهام هستند. حق تقدم سهام به معنای اختصاص اولویت در خرید سهام جدیدالانتشار به دارندگان فعلی سهام عادی است .

سهام عادی از طرف پذیره‌ نویسی عمومی وارد بازار میشود شامل سهام قبل از فروش عمومی باید در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ثبت شده و اجازه انتشار بگیرد.

• سهام ممتاز

نمامی  سهام باید همانند یکدیگر باشند اما استثنائی در قانون ذکر شده که به موجب آن، دارندگان سهام ممتاز از امتیازات خاصی برخوردارند. سهام ممتاز، نوعی سند مالکیت قابل انتقال است که به دارنده آن، حقوقی ثابت و محدود از دارایی‌های شرکت می‌دهد. مهم‌ترین امتیاز دارندگان سهام ممتاز نسبت به مالکان سهام عادی در دارا بودن سود بیشتر و اولویت در پرداخت سود این سهام حتی در زمان ورشکستگی شرکت است. سهام ممتاز یا در بدو تأسیس شرکت و یا براساس شرایطی در زمان فعالیت شرکت از طریق پذیره‌نویسی خصوصی وارد بازار می‌شوند و در بازار خارج از بورس و در بورس قابل داد و ستد هستند.

• اوراق قرضه 

سندی است که متعهد میگردد که مبالغ معینیبرای سود سالانه در دوره‌‌‌ های زمانی به دارنده اوراق پرداخت کرده و در زمان سررسید سرمایه را بازپرداخت نماید.  دارندگان اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارند و دریافتی از سود سهم که به سهام داران شرکت پرداخت میگردد، دریافت نکرده و تنها به عنوان وام دهنده به ناشر اوراق هستند که در ازای آن بهره دریافت میکنند و در زمان سررسید، اصل سرمایه خود را دریافتت میکنند.

در کشور های خارجی این اوراق یک ابزار بدهی میان‌ مدت و بلند مدت برای تأمین مالی دولت‌ ها و شرکت‌ ها است ولی اوراق قرضه در ایران منتشر نمیشود

•  اوراق مشارکت 

انتشار اوراق قرضه در ایران وجود ندارد اما  جایگزینی برای این اوراق اوراق مشارکت نام دارد . اوراق مشارکت اوراق بهاداری است که با مجوز بانک مرکزی ایران به قیمت اسمی مشخصی و برای دوره با هدف تأمین بخشی از منابع مالی طرح‌ های توسعه‌ ای و عمرانی دولت ، شهرداری ، شرکت‌ های دولتی و خصوصی منتشر شده و به سرمایه‌ گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌ های‌ ذکر شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار میشوند.

صادرکننده اوراق متعهد میشود که در تاریخ معین پول و سود قطعی را پرداخت کند و این سود تضمین شده اوراق مشارکت حساب میشود که علی‌ الحساب به دارنده اوراق پرداخت میشود،  در سررسید نهایی و پس از پایان پروژه صادر کننده اوراق وظیفه دارد سود قطعی پروژه را محاسبه کند و درصورتی که سود قطعی پروژه، بیش تر از سود علی‌ الحساب پرداختی به خریداران اوراق باشد، مابه‌ التفاوت را پرداخت نماید.

مدیریت دارایی چیست؟

• صندوق‌ های سرمایه گذاری 

ورود به بازار سرمایه نیازمند دارا بودن دانش و تخصص است در غیر این صورت افراد ضررهای سنگینی را متحمل خواهند شد. یکی از ابزارهای مالی پرطرفدار برای افرادی که وقت و یا تخصص لازم را برای ورود مستقیم به بازار سرمایه را نداشته اما تمایل به سرمایه گذاری در این حوزه را دارند، صندق های سرما یه گذاری است

صندوق‌ ها تحت نظارت سازمان بورس با هدف تجمیع وجوه سرمایه‌گذاران اقدام به سرمایه گذاری در دارایی‌ ها شامل سهام ، اوراق مشارکت ، ابزار های بازار پول و میکنند و سرمایه گذاران را از سود بازار سرمایه منتفع میگردانند.

• سبدگردانی 

کسانی است  دانش و یا زمان کافی برای ورود به بازار سرمایه را نداشته و از طرف دیگر قصد بهره‌ مندی از سود بازار سهام را دارند.میتوانند سرمایه‌شان را در اختیار گردان قرار دهند تا او بهترین سرمایه‌ گذاری را انجام دهد. در سبدگردانی بهترین دارایی بر میزان ریسک‌ پذیری و استراتژی‌ های سرمایه گذاری هر فرد انتخاب میشود و با پایش مداوم هر سرمایه‌ گذار ارزش دارایی‌ های او را افزایش میدهند.

 ابزار های ویژه مدیریت خطر چیست؟

سرمایه‌ گذاری با ریسک است بازار سرمایه از این قاعده مستثنا نبوده و به دلیل نوسان‌ های قیمتی موجود در بازار ریسک‌ هایی را برای سرمایه گذار در حال حاضر ابزارهایی تحت عنوان ابزارهای مشتقه برای مقابله با ریسک‌ ناشی از نوسان قیمت ایجاد شده است. اطلاق مشتق به این ابزارها به دلیل آن است که ارزش آن‌ها از دارایی پایه مشتق می‌شود و وابسته به ارزش اوراق یا دارایی‌های مالی مانند دیگر اوراق بهادار یا دارایی های فیزیکی است و ارزش مستقلی ندارند.

ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه چیست؟

• قرار داد های اختیار معامله

اختیار معامله  قراردادی مابین خریدار و فروشنده است اختیار معامله بازار های صعودی و نزولی استفاده کرد.

• قرارداد اختیار خرید 

حق دارد که میزان معینی از دارایی درج شده در قرار داد را با قیمت معینی که بین طرفین توافق شده است، در دوره زمانی معینی بخرد .

• قرارداد اختیار فروش 

میزان معینی از دارایی درج شده در قرارداد را با قیمت توافقی در دوره مدت معینی بفروشد .

• قرار دا دهای آتی

قرارداد حقوقی مالی میان خریدار و فروشنده یک دارایی است . فروشنده قرار داد آتی متعهد میشود که در مدت سررسید مشخص ، به میزان مشخص شده در قرارداد، دارایی پایه را به خریدار تحویل دهد. این قرارداد برای پوشش ریسک در تغییرات قیمت در آینده و کسب سود کاربرد دارد. این قرارداد بیش تر مورد توجه کشاورزان و تولید کننده‌ های کالا های اساسی و شرکت‌ های مصرف‌کننده کالا های اساسی است .