ارزش افزوده و مالیات بر ارزش افزوده
در فرایند تولید به ارزش کالا های واسطه ای یا مواد اولیه محصول ارزش افزوده گفته میشود .و فرایند تولید است نه به کالای خاص و مختص به یک کالا نیست .
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات عام بر عموم کالاها و خدمات مگر موارد معاف تعلق میگیرد است که چند مرحله ای از اضافه ارزش کالاهای تولید شده یا خدمات ارائه شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ میشود . مالیاتی که در طول فرایند تولید و خدمات از محل تولید تا فروش کالا به مشتری نهائی ، مرحله به مرحله میباشد .
افزایش ارزش پولی کالا طی مراحل تولیدباشد ، ارزش افزوده را میتوانیم مساوی با اختلاف ارزش محصول تولید شده و مجموع ارزش مواد اولیه یک محصول بدانیم .
اگر برای تهیه یک کیلو شیرینی ، 300 تومان شکر ،400 تومان آرد ، 450 تومان تخم‌مرغ و 450تومان از مواد اولیه میباشد و محصول نهایی را به قیمت 6000 تومان بفروشیم ، ارزش افزوده این یک کیلو شیرینی3700 تومان میباشد .
مالیات بر ارزش افزوده غیر‌مستقیم هست که تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه‌شده یا خریداری شده در یک دوره معین میباشد .
مصرف کنندگان آن را در زمان خرید خود پرداخت میکنند این مالیات توسط فروشندگان جمع آوری شده و در اختیار سازمان مالیات قرار میدند . مالیات توسط تولیدکنندگان پرداخت نشود و باید توسط مصرف‌کننده مالیات پرداخت شود تولیدکنندگان پرداختی و مالیاتی که بابت خرید مواد اولیه و کالاها را انجام داده اند را از خریداران دریافت کرده و مابه التفاوت را به دولت پرداخت میکنند .
این مالیات غیر‌تصاعدی در این زنجیره قرار دارد واردات ، تولید ، توزیع ، مصرف که مصرف‌کنندگان پرداخت کننده باشند .
مالیات بر ارزش افزوده انواع مالیات شرکت هااست .
درصد ارزش افزوده
در سال 1403 ، اظهارنامه ارزش افزوده به صورت مجموع مالیات و عوارض با نرخ 10 % برای عموم کالا ها محاسبه میشود .
کالا های اندکی با نرخ متفاوت مشمول مالیات ارزش افزوده میباشند از این مالیات معاف هستند . برای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده کالاهای مشمول این قانون، مودیان پس از ارسال اظهارنامه از طریق سامانه مالیاتی ، باید در مدت زمان معین مالیات پرداخنت کنند .
انواع مالیات بر ارزش افزوده
1- مالیات بر ارزش افزوده تولیدی : هم فروش کالا های مصرف و هم فروش کالاهای سرمایه شامل مالیات میشود و بنگاه اقتصادی با خرید کالا اصلا اعتبار مالیاتی را کسب نمیکند .
2- مالیات بر ارزش افزوده مصرفی : همه ی مخارج سرمایه گذاری ناخالص مالیات در ارزش افزوده نوع مصرفی براساس کالا ها و خدمات مصرفی هست ، حذف میشود .
3- مالیات بر ارزش افزوده درآمد : مالیات بر فروش تولید خالص کالا ها است و پس از کسر هزینه استهلاک به سرمایه‌گذاری خالص ، ارزش افزوده بر درآمد میباشد .
روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
شرکت خودرو ساز مواد خام را با قیمت 3,000,000 ریال خریداری میکند که مالیات بر ارزش افزوده ی آن 300,000 ریال هست که به دولت پرداخت میکند. جمع مبلغ 3,300,000 میشود .
خودرو ساز محصولات تولید شده را به قیمت 6,000,000 ریال به علاوه 600,000 ریال ارزش افزوده و جمع 6,600,000 ریال به توزیع کننده میفروشد تولید کننده باید ما به التفاوت مالیات دریافتی و پرداختی برابر با 400,000 ریال است را مالیات ارزش افزوده پرداخت میکند .
در آخر توزیع کننده این محصول را با قیمت 11,000,000 ریال که عوارض و ارزش افزوده آن 2,000,000 ریال میشود به مصرف کننده آخر میفروشد که جمع 12,000,000 ریال میشود توزیع کننده 600,000 ریال را مالیات بر ارزش افزوده پرداخت میکند .
مهلت تسلیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده : هر ۳ ماه یا در پایان هر فصل ، به مدت ۱۵ روز به مالکان مشاغل و کسب و کار ها مهلت داده میشود تا از طریق سامانه ارزش افزوده ، اول اظهارنامه ارزش افزوده را تکمیل کرده و برای پرداخت مالیات بر ارزش افزوده بر پایه ی فیش مالیاتی صادر‌شده را به اداره امور مالیاتی پرداخت میکنند در فصل زمستان به خاطر تعطیلات عید نوروز ، مهلت ارسال اظهارنامه بر ارزش افزوده تمدید میشود .
روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در ایران
1 – تفریقی مستقیم
2 – فریقی غیر مستقی
نحوه محاسبه 10% مالیات بر ارزش افزوده در روش تفریقی مستقیم باید اول مابه التفاوت خرید و فروش به دست آورید و ان عدد را ضربدر نرخ مالیات بر ارزش افزوده کنید ، هر مرحله از زنجیره خرید و فروش کالا مسئولیت پرداخت مالیات بابت ارزش افزوده ای که ایجاد کرده است را به عهده دارد .