مالیات مشاغل خانگی چقدر است و چه کسانی از پرداخت آن معاف هستند؟ در سال‌های اخیر، مشاغل خانگی به یکی از محبوب‌ترین روش‌های کسب درآمد در ایران تبدیل شده‌اند. بسیاری از افراد به‌دلایل مختلف مانند کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در زمان، یا نبود فضای کاری مستقل، ترجیح می‌دهند فعالیت اقتصادی خود را در منزل انجام دهند.
نمونه‌هایی از این نوع مشاغل شامل تولید صنایع دستی، خیاطی، ساخت زیورآلات، آموزش آنلاین، تولید محتوا و فروش اینترنتی کالا یا خدمات است.

اما یکی از پرسش‌های پرتکرار فعالان این حوزه این است که:
آیا مشاغل خانگی مشمول مالیات هستند؟ و در چه شرایطی از مالیات معاف می‌شوند؟
در این مقاله از نورترازان معین به طور کامل به این موضوع می‌پردازیم.برای مشاوره و تکمیل اظهارنامه مالیاتی توسط شرکت نورترازان معین ( مجری  و مشاور امور مالیاتی ) ، همین حالا شماره تماس خود را وارد کنید و با مشاور مالیاتی در ارتباط باشید.

مالیات مشاغل خانگی چیست؟

طبق قانون مالیات‌های مستقیم، هر فرد حقیقی یا حقوقی که از طریق فعالیت اقتصادی درآمد کسب می‌کند، مشمول پرداخت مالیات است؛ حتی اگر محل فعالیت او منزل شخصی باشد.
بنابراین، صرفاً خانگی بودن محیط کار، دلیل معافیت از مالیات نیست.

مشاغل خانگی طیف وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌شوند؛ از تولید محصولات کوچک و خدمات مشاوره‌ای گرفته تا فروش اینترنتی فایل، کالا یا دوره آموزشی.

معافیت مالیاتی مشاغل خانگی

بسیاری تصور می‌کنند تمام مشاغل خانگی به دلیل مقیاس کوچک یا درآمد پایین از مالیات مشاغل خانگی معاف‌اند، در حالی که این تصور همیشه درست نیست.
قانون برای برخی از مشاغل، معافیت کامل یا نرخ صفر مالیاتی در نظر گرفته است؛ به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند:

• تولید و فروش صنایع دستی

• پرورش گل و گیاه

• فعالیت‌های دارای مجوز رسمی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

نکته مهم این است که حتی در صورت برخورداری از معافیت، ارسال اظهارنامه مالیاتی الزامی است.

شرایط معافیت مالیاتی مشاغل خانگی

برای برخورداری از معافیت مالیاتی، باید شرایط مشخصی وجود داشته باشد. مهم‌ترین این شرایط عبارت‌اند از:

✅ ۱. درآمد سالانه کمتر از سقف تعیین‌شده

بر اساس ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم، اگر مجموع درآمد سالانه فرد کمتر از سقف اعلام‌شده توسط سازمان امور مالیاتی باشد، آن فرد از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.
در صورتی که درآمد بیش از سقف تعیین‌شده باشد، فقط بخش مازاد مشمول مالیات می‌شود.
این سقف هر ساله از سوی سازمان امور مالیاتی اعلام می‌گردد.

✅ ۲. نوع فعالیت (مشاغل با نرخ صفر مالیاتی)

برخی از مشاغل خانگی مشمول نرخ صفر مالیاتی هستند؛ یعنی اگر اظهارنامه خود را در زمان مقرر و به‌صورت صحیح ارسال کنند، مالیاتی پرداخت نخواهند کرد.
فهرست این مشاغل در قوانین مالیاتی به‌صورت سالانه منتشر می‌شود.

آیا داشتن مجوز به معنای معافیت از مالیات مشاغل خانگی است؟

داشتن مجوز فعالیت از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا دیگر مراجع رسمی، به معنای قانونی بودن شغل شماست، اما به‌تنهایی باعث معافیت از مالیات نمی‌شود.
مجوز صرفاً یک پیش‌شرط برای فعالیت مجاز است؛ میزان مالیات و معافیت نهایی بر اساس نوع فعالیت و درآمد شما در زمان بررسی اظهارنامه تعیین می‌شود.

نحوه محاسبه مالیات مشاغل خانگی

مبنای محاسبه مالیات، سود خالص سالانه است. به بیان ساده‌تر:

درآمد مشمول مالیات = درآمد کل – هزینه‌های قابل قبول

پس از محاسبه سود خالص، مالیات طبق نرخ‌های ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم تعیین می‌شود:

مثال عددی محاسبه مالیات مشاغل خانگی :

فرض کنید فردی از طریق فعالیت خانگی خود درآمد زیر را دارد:

• درآمد کل سالانه: ۷۰۰ میلیون تومان

• هزینه‌های قابل قبول: ۲۰۰ میلیون تومان

• سود خالص: ۵۰۰ میلیون تومان

محاسبه مالیات مشاغل خانگی :

• ۲۰۰ میلیون × ۱۵٪ = ۳۰ میلیون تومان

• ۲۰۰ میلیون بعدی × ۲۰٪ = ۴۰ میلیون تومان

• ۱۰۰ میلیون باقیمانده × ۲۵٪ = ۲۵ میلیون تومان

جمع مالیات پرداختی: ۹۵ میلیون تومان

معافیت مالیاتی ماده ۱۰۱ برای مشاغل خانگی

یکی از مهم‌ترین تسهیلات مالیاتی برای مشاغل خانگی و کسب‌وکارهای کوچک، معافیت ماده ۱۰۱ قانون مالیات‌های مستقیم است.
این معافیت به صاحبان مشاغل با درآمد محدود کمک می‌کند تا در صورت ارسال به‌موقع اظهارنامه مالیاتی یا فرم تبصره ماده ۱۰۰، از پرداخت بخشی از مالیات خود معاف شوند.

مبلغ معافیت ماده ۱۰۱ برای مشاغل خانگی چقدر است؟

میزان معافیت مالیاتی ماده ۱۰۱ هر سال در قانون بودجه کشور مشخص می‌شود و معمولاً متناسب با نرخ تورم افزایش می‌یابد.

🔹 برای عملکرد سال ۱۴۰۳ (که اظهارنامه آن در سال ۱۴۰۴ ارسال می‌شود)،
مبلغ معافیت ۱ میلیارد و ۴۴۰ میلیون ریال (معادل ۱۴۴ میلیون تومان) تعیین شده است.

به این معنا که اگر سود خالص سالانه (درآمد منهای هزینه‌های قابل قبول) شما کمتر از این مبلغ باشد، مشمول پرداخت مالیات نخواهید بود.
در صورتی که سود خالص بیش از این سقف باشد، تنها مازاد آن مشمول مالیات خواهد شد.

معافیت مالیاتی مشاغل خانگی شراکتی

اگر فعالیت خانگی به‌صورت شراکتی بین دو یا چند نفر انجام شود، سقف معافیت مالیاتی نیز افزایش می‌یابد.
طبق قانون، این سقف می‌تواند تا دو برابر افزایش پیدا کند.

برای مثال:
اگر سه نفر به‌صورت شراکتی یک کسب‌وکار خانگی راه‌اندازی کرده باشند، سقف معافیت برای عملکرد سال ۱۴۰۳ به شکل زیر است:

🔹 ۱,۴۴۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال × ۲ = ۲,۸۸۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال معافیت برای کل مجموعه

بنابراین، تا این مبلغ از سود خالص، کسب‌وکار شراکتی از مالیات معاف بوده و تنها درآمد بالاتر از آن مشمول مالیات می‌شود.

شرط مهم برای استفاده از معافیت ماده ۱۰۱

نکته بسیار مهم این است که معافیت ماده ۱۰۱ به‌صورت خودکار اعمال نمی‌شود.
برای برخورداری از آن، حتماً باید یکی از اقدامات زیر انجام شود:

✅ ارسال اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر
✅ یا تکمیل فرم تبصره ماده ۱۰۰ در صورت شمول بر آن

در غیر این صورت، حتی اگر درآمد شما کمتر از سقف معافیت باشد، امکان استفاده از معافیت را از دست می‌دهید و ممکن است مشمول جرایم مالیاتی شوید.

اظهارنامه مالیاتی مشاغل خانگی

اظهارنامه مالیاتی مهم‌ترین سند مالی هر کسب‌وکار است.
تمامی صاحبان مشاغل خانگی موظف‌اند وضعیت درآمد، هزینه‌ها و سود خود را از طریق این فرم به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند.

در واقع، ارسال به‌موقع اظهارنامه شرط اصلی بهره‌مندی از معافیت‌ها و تخفیف‌های مالیاتی است.
در غیر این صورت، نه‌تنها از معافیت استفاده نخواهید کرد، بلکه مشمول جریمه نیز خواهید شد.

🔹 مهلت ارسال اظهارنامه معمولاً تا پایان خردادماه سال بعد است، اما ممکن است طبق تصمیم سازمان امور مالیاتی تمدید شود.
برای مثال، ارسال اظهارنامه مربوط به درآمد سال ۱۴۰۳ تا پایان شهریور ۱۴۰۴ تمدید شده است.

تبصره ماده ۱۰۰ و مالیات مشاغل خانگی

اگر درآمد سالانه مشاغل خانگی کمتر از سقف مشخصی باشد، صاحبان آن می‌توانند بدون ارائه اظهارنامه کامل، مالیات خود را از طریق فرم تبصره ماده ۱۰۰ به‌صورت مقطوع پرداخت کنند.

مزایای استفاده از تبصره ماده ۱۰۰:

✅ عدم نیاز به ارائه کامل مدارک و حساب‌وکتاب‌های پیچیده
✅ تعیین مالیات به‌صورت توافقی و ساده
✅ معمولاً مالیات تعیین‌شده کمتر از نرخ محاسباتی است
✅ امکان بهره‌مندی از معافیت ماده ۱۰۱ در صورت ارسال به‌موقع

چه مشاغلی می‌توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کنند؟

سازمان امور مالیاتی هر سال سقف درآمد مجاز برای استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ را اعلام می‌کند.
برای سال ۱۴۰۴، این مبلغ ۲۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان تعیین شده است.

بنابراین، اگر درآمد کل سال ۱۴۰۳ کسب‌وکار خانگی شما کمتر از این مبلغ باشد، می‌توانید از مزایای تبصره ماده ۱۰۰ استفاده کرده و فرآیند مالیاتی خود را ساده‌تر کنید.

جرایم مالیاتی مشاغل خانگی

برخی از صاحبان مشاغل خانگی تصور می‌کنند چون فعالیت آن‌ها در منزل انجام می‌شود یا درآمد کمی دارند، نیازی به ارسال اظهارنامه ندارند.
اما طبق قانون، تمامی مشاغل خانگی مشمول الزامات مالیاتی هستند و در صورت کوتاهی، با جرایم مختلفی روبه‌رو خواهند شد.

مهم‌ترین جرایم مالیاتی:

✅ عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی:
در صورت ارسال نکردن اظهارنامه در مهلت قانونی، جریمه‌ای معادل ۳۰٪ از مالیات متعلق به فرد تعلق می‌گیرد. این جریمه غیرقابل بخشش است.

✅ عدم بهره‌مندی از معافیت ماده ۱۰۱:
اگر اظهارنامه یا فرم تبصره ماده ۱۰۰ در زمان مقرر ارسال نشود، حتی در صورت داشتن درآمد پایین، معافیت ماده ۱۰۱ اعمال نخواهد شد.

✅ دیرکرد پرداخت مالیات:
در صورت تأخیر در پرداخت مالیات، ۲.۵٪ جریمه ماهانه به مبلغ اصلی اضافه می‌شود.

✅ محدودیت در دریافت مجوز و تسهیلات بانکی:
نداشتن سابقه مالیاتی شفاف یا بدهی مالیاتی می‌تواند مانع از دریافت تسهیلات، مجوزها یا ثبت‌نام در سامانه‌های رسمی شود.

مشاغل خانگی معاف از مالیات؛ چه کسانی شامل معافیت می‌شوند؟

بر اساس قوانین مالیاتی ایران، تمام فعالیت‌های اقتصادی از جمله مشاغل خانگی به‌صورت کلی مشمول مالیات هستند.
اما برخی از این مشاغل، در صورت داشتن شرایط قانونی مشخص، می‌توانند از معافیت کامل یا نرخ صفر مالیاتی بهره‌مند شوند.
نکته مهم این است که معافیت تنها در صورتی اعمال می‌شود که اظهارنامه مالیاتی یا فرم تبصره ماده ۱۰۰ در موعد مقرر ارسال شده باشد.

چه مشاغل خانگی از مالیات معاف هستند؟

مطابق قانون مالیات‌های مستقیم و سایر مقررات مرتبط، برخی از فعالیت‌های خانگی در صورت داشتن مجوز و رعایت ضوابط لازم، از مالیات معاف یا مشمول نرخ صفر هستند.
مهم‌ترین این مشاغل عبارت‌اند از:

✅ تولید و فروش صنایع دستی از جمله فرش دستباف (مطابق ماده ۱۴۲ قانون مالیات‌های مستقیم)
✅ تولید و فروش محصولات گلخانه‌ای، باغبانی و کشاورزی
✅ فعالیت‌های دامداری، دامپروری، زنبورداری، پرورش طیور و آبزیان
✅ کتاب‌فروشی‌های دارای مجوز رسمی از وزارت ارشاد یا نهادهای ذی‌ربط
✅ تولید و فروش محصولات هنری و دست‌ساز
✅ ارائه خدمات آموزشی و مهارتی (آنلاین یا حضوری) با داشتن مجوز رسمی

در صورتی که شغل خانگی شما در یکی از دسته‌های فوق قرار گیرد و تمامی الزامات قانونی رعایت شده باشد، می‌توانید از معافیت کامل یا نرخ صفر مالیاتی استفاده کنید.

آیا همه مشاغل خانگی معاف از مالیات هستند؟

خیر ❌
صرف انجام فعالیت در منزل یا ثبت عنوان “شغل خانگی” باعث معافیت مالیاتی نمی‌شود.
تنها فعالیت‌هایی که در قانون مشخصاً به‌عنوان مشاغل معاف معرفی شده‌اند می‌توانند از پرداخت مالیات معاف شوند.
سایر مشاغل خانگی موظف‌اند اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کرده و مالیات را بر اساس درآمد واقعی پرداخت کنند.

شرط اصلی بهره‌مندی از معافیت مالیاتی مشاغل خانگی

حتی اگر نوع فعالیت شما در فهرست مشاغل معاف قرار گیرد، باز هم برای استفاده از معافیت باید اظهارنامه مالیاتی یا فرم تبصره ماده ۱۰۰ را در موعد قانونی ارسال کنید.
در غیر این صورت، سازمان امور مالیاتی می‌تواند شما را مشمول جرایم مالیاتی کرده و معافیت شما را لغو کند.

شرایط قانونی دریافت معافیت مالیاتی مشاغل خانگی

مطابق مقررات اجرایی سازمان امور مالیاتی کشور، دریافت معافیت مالیات بر درآمد برای مشاغل خانگی منوط به رعایت چند شرط مهم است:

✔ ثبت‌نام رسمی در سامانه مشاغل خانگی و دریافت مجوز معتبر از مراجع ذی‌ربط
✔ فعالیت در چارچوب فهرست مشاغل مورد تأیید سازمان امور مالیاتی
✔ انجام فعالیت تولیدی یا خدماتی در محیط مسکونی شخصی
✔ ارائه خدمات یا عرضه محصولات به خارج از محیط منزل

شرایط سنی برای متقاضیان مشاغل خانگی

در برخی از رسته‌ها، محدودیت سنی نیز در نظر گرفته شده است:

🔸 حداکثر سن برای متقاضیان مرد: ۵۰ سال
🔸 حداکثر سن برای متقاضیان زن: ۴۵ سال

افرادی که از این حدود سنی بالاتر هستند، در صورتی می‌توانند فعالیت خود را ادامه دهند که حداقل دو برابر مدت فعالیت، سابقه پرداخت بیمه تأمین اجتماعی داشته باشند.

استعلام وضعیت مالیات مشاغل خانگی

برای اطلاع از وضعیت مالیاتی و مشاهده میزان مالیات یا بدهی‌های احتمالی، می‌توانید از سامانه‌های آنلاین سازمان امور مالیاتی کشور استفاده کنید.
این سامانه‌ها برای شفاف‌سازی وضعیت مالیاتی و تسهیل فرآیند استعلام طراحی شده‌اند.

روش‌های استعلام مالیات مشاغل خانگی:

۱. استعلام اینترنتی از سامانه سازمان امور مالیاتی

با ورود به سایت رسمی سازمان امور مالیاتی و انتخاب گزینه «استعلام مالیات»، می‌توانید با وارد کردن کد ملی و اطلاعات هویتی، وضعیت مالیات مشاغل خانگی خود را مشاهده کنید.
(برای مشاهده آموزش تصویری، به بخش آموزش‌های سایت نورترازان معین مراجعه کنید.)

۲. مراجعه حضوری به اداره امور مالیاتی محل سکونت

در صورت نیاز به بررسی دقیق‌تر، می‌توانید به اداره مالیاتی منطقه خود مراجعه کرده و درخواست استعلام وضعیت مالیاتی را به‌صورت حضوری ثبت نمایید.

اهمیت پیگیری وضعیت مالیات مشاغل خانگی

پیگیری منظم وضعیت مالیاتی باعث می‌شود:

• از بروز جرایم مالیاتی و بدهی‌های انباشته جلوگیری شود

• فرآیند پرداخت یا معافیت به‌صورت ساده‌تر انجام شود

• سوابق مالیاتی شفاف و منظم برای دریافت تسهیلات بانکی و مجوزهای رسمی ایجاد شود

مشاوره مالیاتی حضوری و غیرحضوری در تهران

در صورتی که در خصوص مبلغ مالیات تعیین شده برای کسب‌وکارتان با مشکل مواجه شده‌اید یا نمی‌دانید که برای ثبت اعتراض چه کنید، می‌توانید از مشاوره مالیاتی نورترازان معین در تهران که به صورت مشاوره مالیاتی تلفنی و مشاوره مالیاتی حضوری در دسترس است، برای دریافت مشاوره مالیاتی اقدام کنید.

جالب است که بدانید، خیلی از اوقات مبلغ مالیات‌های سنگین به دلیل عدم آگاهی صحیح از قوانین مالیاتی است و با یک مشاوره شما از پرداخت و جریمه‌های سنگین مالیاتی در امان می‌مانید.