مالیات حق الوکاله 1404 | راهنمای جامع و دقیق

موضوع مالیات حق الوکاله همواره یکی از پرسش‌های مهم وکلای دادگستری و موکلین است. حق‌الوکاله مبلغی است که موکل در ازای خدمات حقوقی به وکیل پرداخت می‌کند و میزان آن یا براساس توافق طرفین یا مطابق آیین‌نامه و تعرفه رسمی تعیین می‌شود.

براساس ماده ۱۰۳ قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات حق‌الوکاله در سال ۱۴۰۴ به‌صورت تمبر مالیاتی علی‌الحساب روی وکالت‌نامه محاسبه می‌شود. به این صورت که ۵ درصد از مبلغمالیات حق الوکاله درج‌شده در هر مرحله باید به‌عنوان مالیات پرداخت و تمبر مربوطه روی وکالت‌نامه الصاق و ابطال گردد. این مبلغ جنبه علی‌الحساب دارد و در زمان رسیدگی به اظهارنامه عملکرد، از مالیات نهایی وکیل کسر خواهد شد.

مطابق آیین‌نامه، وکیل موظف است مبلغ حق‌الوکاله را به‌طور دقیق و شفاف در وکالت‌نامه ذکر کند؛ استفاده از عباراتی مبهم مانند «طبق تعرفه» مجاز نیست. چنانچه حق‌الوکاله غیرنقدی باشد، لازم است معادل ریالی آن حتماً در وکالت‌نامه درج شود.
همچنین اگر حق‌الوکاله مورد توافق بیشتر از تعرفه قانونی باشد، دادگاه تنها تا سقف تعرفه برای محکوم‌علیه رأی صادر می‌کند؛ اما مبنای محاسبه تمبر و مالیات حق الوکاله همان مبلغ علی‌الحساب واقعی دریافتی است.با توجه به پیچیدگی‌های قوانین مالیاتی، استفاده از مشاوره مالیاتی تخصصی اهمیت زیادی دارد. شرکت حسابداری و مالیاتی نورترازان معین می‌تواند با بررسی دقیق نوع فعالیت، درآمد و شرایط کسب‌وکار شما، بهترین مسیر را برای کاهش مالیات و بهره‌مندی از معافیت‌های قانونی ارائه دهد — تا شما بتوانید با پرداخت کمترین مالیات ممکن، فعالیت اقتصادی خود را با آرامش و اطمینان ادامه دهید.برای دریافت مشاوره مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی با شرکت نورترازان معین ( مجری و مشاور امور مالیاتی ) ، شماره خود را در لینک زیر وارد کنید تا کارشناسان نورترازان معین با شما تماس بگیرند.

آیین‌نامه حق‌الوکاله سال ۱۴۰۴

طبق آیین‌نامه سال ۱۴۰۴، موارد زیر درخصوص حق‌الوکاله و نحوه پرداخت آن الزامی است:

الزام درج مبلغ:
وکیل باید مبلغ حق‌الوکاله را به‌طور شفاف در فرم وکالت‌نامه ذکر کند.

وکلای متعدد:
اگر چند وکیل در پرونده حضور داشته باشند و قرارداد مشخصی وجود نداشته باشد، حق‌الوکاله میان آنان به‌صورت برابر تقسیم می‌شود. هر وکیل به نسبت سهم خود موظف به ابطال تمبر و پرداخت سهم قانونی کانون یا مرکز است.

وکیل جایگزین (وکیل جدید):
اصل بر این است که وکیل جدید نیز باید تمبر علی‌الحساب ابطال کند. با این حال، مطابق تبصره ۳ ماده ۱۰۳، اگر یک‌بار تمبر ابطال شده و پس از آن وکیل دیگری جانشین شود، وکیل جدید الزام به ابطال مجدد ندارد.

اقربای درجه‌معین:
در وکالت تبرعی برخی خویشاوندان نسبی و سببی تا درجات مشخص، معافیت از ابطال تمبر و پرداخت سهم‌های قانونی پیش‌بینی شده است.

توزیع مرحله‌ای حق‌الوکاله:
در اغلب پرونده‌ها، حق‌الوکاله به‌صورت ۶۰ درصد در مرحله بدوی و ۴۰ درصد در مرحله تجدیدنظر محاسبه می‌شود.

وکالت تخصصی:
وکلایی که دارای گواهی تخصصی هستند، در حدود صلاحیت تخصصی خود مشمول افزایش ۱۰ درصدی حق‌الوکاله می‌شوند.

هزینه سفر:
در نبود هرگونه توافق، هزینه رفت‌وآمد، اقامت و فوق‌العاده مأموریت روزانه مطابق ارقام آیین‌نامه، بر عهده موکل است.

تعرفه حق‌الوکاله سال ۱۴۰۴ و عوامل مؤثر بر آن

نوع دعوا:
دعاوی حقوقی، کیفری، خانوادگی، تجاری، بانکی و ملکی هرکدام شیوه محاسبه و بازه متفاوتی از تعرفه دارند.

تجربه و تخصص وکیل:
وکلای باتجربه یا دارای پروانه تخصصی، حق‌الوکاله بیشتری دریافت می‌کنند. برای وکلای متخصص، ده درصد بالاتر از تعرفه تعیین شده است.

محل جغرافیایی و حوزه رسیدگی:
طرح دعوا در شهرهای بزرگ یا خارج از محل فعالیت حرفه‌ای وکیل، باعث افزایش تعرفه می‌شود.

پیچیدگی و مدت‌زمان رسیدگی:
هرچه موضوع پرونده پیچیده‌تر یا زمان‌برتر باشد، میزان حق‌الوکاله بیشتر خواهد بود.

نحوه پرداخت حق‌الوکاله:
روش‌های معمول شامل ۶۰ درصد مرحله بدوی و ۴۰ درصد مرحله تجدیدنظر یا پرداخت مرحله‌ای شامل پیش‌پرداخت، پس از رأی بدوی و پس از رأی قطعی است.

دعاوی مالی:
در این دعاوی، حق‌الوکاله معمولاً بین ۵ تا ۲۰ درصد مبلغ خواسته تعیین می‌شود.

دعاوی غیرمالی و کیفری:
بیشتر به‌صورت مبالغ ثابت تعیین می‌شوند و میزان آن متناسب با نوع اتهام، پیچیدگی پرونده و تعداد مراحل رسیدگی است.

پرونده‌های خانواده:
در پرونده‌هایی مثل طلاق، حضانت، مهریه و نفقه معمولاً تعرفه ثابت است. طلاق توافقی معمولاً حق‌الوکاله کمتری نسبت به طلاق به درخواست یک‌طرف دارد.

پرونده‌های تجاری و بانکی:
به دلیل ماهیت تخصصی و پیچیدگی بالا، تعرفه معمولاً بیشتر است.

نکته مهم:
در صورت صلح و سازش پس از طرح دعوا، حق‌الوکاله به میزان کامل قابل مطالبه است. همچنین اگر رأی نقض شود و پرونده وارد مرحله جدید گردد، حق‌الوکاله مرحله جدید نیز به‌صورت مستقل محاسبه می‌شود.

محاسبه مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ بر اساس ماده ۱۰۳

مالیات حق الوکاله در سال ۱۴۰۴ در قالب تمبر محاسبه می‌شود و بسته به نوع پرونده شرایط زیر را دارد:

الف ـ دعاوی مالی در مراجع قضایی
در هر مرحله، پنج درصد از حداقل حق‌الوکاله مقرر در تعرفه به‌عنوان مالیات تمبر محاسبه و ابطال می‌شود.

ب ـ دعاوی غیرمالی و کیفری با تعیین حق‌الوکاله توسط دادگاه
در این موارد نیز در هر مرحله پنج درصد از حداقل حق‌الوکاله آیین‌نامه به‌عنوان تمبر مالیاتی تعیین می‌شود.

ج ـ دعاوی کیفری همراه با ادعای خصوصی مالی
نحوه محاسبه مالیات مطابق دعاوی مالی (بند الف) خواهد بود.

د ـ مراجع اختصاصی غیرقضایی با اختلاف مالی و بدون تعرفه مشخص
فقط از نظر مالیاتی و برای حق‌الوکاله غیرقضایی، درصدهای زیر اعمال می‌شود:
برای اختلاف تا ۱۰ میلیون ریال، پنج درصد؛
از ۱۰ تا ۳۰ میلیون ریال، چهار درصد؛
بیش از ۳۰ میلیون ریال، سه درصد.
پس از محاسبه، پنج درصد مجموع این ارقام به‌عنوان تمبر مالیاتی ابطال می‌شود.
این مقررات برای افرادی که به‌صورت وکالتی در این مراجع اقدام می‌کنند نیز برقرار است؛ مگر کارمندان مودی یا بستگان درجه یک که معاف هستند.

روش‌های پرداخت مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴

روش اول: پرداخت مالیات حق الوکاله از طریق سازمان امور مالیاتی
با ورود به درگاه tax.gov.ir و انتخاب بخش «سایر خدمات مالیاتی» می‌توان مالیات حق‌الوکاله را پرداخت کرد. پس از ورود به سامانه و دریافت شناسه قبض، اطلاعات تکمیل و پرداخت نهایی مالیات حق الوکاله انجام می‌شود.

روش دوم: پرداخت مالیات حق الوکاله از طریق سامانه عدل ایران
هنگام ثبت دادخواست یا شکواییه و بارگذاری قرارداد، سامانه مبلغ مالیات حق الوکاله را محاسبه و امکان پرداخت آنلاین را فراهم می‌کند. در صورتی که شخص خوانده باشد، از دفتر شعبه کد پرداخت دریافت کرده و از طریق اپلیکیشن‌ها یا درگاه‌های بانکی آن را پرداخت می‌کند.

روش سوم: پرداخت مالیات حق الوکاله از سامانه اختصاصی مالیات وکلا
از طریق سامانه ویژه وکلا به نشانی tax.pgpal.ir نیز امکان پرداخت مالیات حق الوکاله وجود دارد. وکیل می‌تواند در مراجع غیرقضایی نیز از طریق پنل خود فیش علی‌الحساب صادر و پرداخت را انجام دهد.

اظهارنامه مالیاتی وکلا

ارسال اظهارنامه مالیاتی برای وکلا الزامی است و باید در مهلت قانونی انجام شود:

اشخاص حقیقی: تا پایان خرداد هر سال.
اشخاص حقوقی: تا چهار ماه پس از پایان سال مالی (معمولاً تا پایان تیرماه).

در صورت عدم ارائه اظهارنامه در موعد مقرر یا ثبت اطلاعات خلاف واقع با هدف فرار مالیاتی، پیامدهای زیر اعمال می‌شود:

• جریمه ۳۰ درصدی غیرقابل بخشودگی نسبت به کل مالیات؛

• محرومیت از برخی معافیت‌ها و بخشودگی‌ها؛

• امکان تعیین مالیات به‌صورت علی‌الرأس، که معمولاً رقمی بیش از میزان واقعی و بدون لحاظ هزینه‌هاست.

همچنین تصویر دفترچه تمبر باید همراه اظهارنامه ارائه شود.

مقررات مهم مربوط به مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴

تبصره ۱:
اگر مقررات ماده ۱۰۳ رعایت نشود، وکالت در دادگاه‌ها و مراجع رسمی پذیرفته نخواهد شد. استثنا شامل وکالت‌های ارجاعی وزارتخانه‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات دولتی و شهرداری‌هاست که نیاز به ابطال تمبر ندارند.

تبصره 2:
دستگاه‌های دولتی و شهرداری‌ها هنگام پرداخت حق‌الوکاله، پنج درصد آن را کسر کرده و تا پایان ماه بعد به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌کنند. این مبلغ به‌عنوان مالیات علی‌الحساب وکیل محسوب می‌شود.

تبصره 3:
اگر یک‌بار تمبر مالیاتی ابطال شده باشد و پس از آن وکالت به وکیل دیگری سپرده شود، وکیل جدید الزام به ابطال دوباره تمبر ندارد.

تبصره 4:
اگر دادگاه مبلغ حق‌الوکاله را متفاوت از مبلغ مبنای تمبر تعیین کند، مدیر دفتر موظف است رقم نهایی را به اداره مالیاتی اعلام کند تا مابه‌التفاوت محاسبه شود.

موارد معافیت از مالیات حق الوکاله در سال ۱۴۰۴

• کارمندان یا حقوق‌بگیرانِ مودی که نام آنها در لیست بیمه یا مالیات حقوق ثبت شده است، نیازی به ابطال تمبر ندارند.

• اقربای درجه یک شامل پدر، مادر، فرزندان، نوادگان، خواهر، برادر و همسر مودی، در برخی مراجع غیرقضایی از مالیات حق‌الوکاله معاف هستند.

• تعویض وکیل پس از ابطال تمبر نیاز به تکرار ابطال ندارد.

• در هر مرحله رسیدگی تنها یک‌بار حق تمبر پرداخت می‌شود.

نکات کلیدی آیین‌نامه مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴

• در پرونده‌های غیابی و واخواهی، محاسبات مطابق ضوابط آیین‌نامه انجام می‌شود.

• برای دیوان عدالت اداری، سازمان تعزیرات و سایر مراجع غیرقضایی، حدود حداقل و حداکثر حق‌الوکاله در آیین‌نامه تعیین شده است.

• در دعاوی کیفری، سهم حق‌الوکاله میان مرحله دادسرا، بدوی و تجدیدنظر با نسبت‌های مشخص تفکیک می‌شود.

• در صورت عزل، استعفا، فوت، حجر یا پایان موضوع وکالت، اگر پرونده آماده صدور رأی باشد، کل حق‌الوکاله مرحله قابل مطالبه است. در غیر این‌صورت، میزان حق‌الوکاله بر اساس کار انجام‌شده تعیین می‌شود.

• اگر مبلغ تمبر بیش از نیاز پرداخت شده باشد و پرونده مختومه شود، با گواهی دفتر شعبه امکان انتقال یا تهاتر مازاد با پرونده‌های دیگر یا ارائه آن به اداره مالیاتی وجود دارد.

• در پرونده‌هایی که به علت فوت یا حجر موکل رسیدگی متوقف می‌شود، وکالت قائم‌مقام یا وراث نیاز به ابطال تمبر جدید ندارد.

• اگر موکل دستگاه دولتی یا شهرداری باشد، وکیل تمبر مالیاتی ابطال نمی‌کند و دستگاه مشمول تکالیف تبصره ۲ ماده ۱۰۳ است؛ با این حال، وکیل موظف به پرداخت سهم کانون یا صندوق مربوطه است.

• با اجرای پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، میزان درآمد سالانه وکلا بر پایه بیست‌برابر مبلغ تمبرهای ابطال‌شده تعیین و مالیات به‌صورت مقطوع محاسبه می‌شود. این قاعده در مراجع اعتراض نیز معتبر است.

جمع‌بندی مالیات حق الوکاله

• مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ برابر است با پنج درصد تمبر علی‌الحساب، مطابق ماده ۱۰۳ قانون مالیات‌های مستقیم و با توجه به نوع دعوا و مرجع رسیدگی.

• آیین‌نامه مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ شامل الزامات درج مبلغ در وکالت‌نامه، قواعد ابطال تمبر، معافیت‌ها، نحوه تقسیم حق‌الوکاله در مراحل دادرسی، هزینه سفر و افزایش ۱۰ درصدی برای وکلای متخصص است.

• تعرفه مالیات حق الوکاله سال ۱۴۰۴ تابع عواملی مانند نوع دعوا، تخصص وکیل، محل رسیدگی، پیچیدگی پرونده و ساختار پرداخت مرحله‌ای است.

• اظهارنامه مالیاتی وکلا باید در مهلت مقرر ارائه شود؛ عدم تسلیم یا ثبت اطلاعات خلاف واقع جریمه ۳۰ درصدی و احتمال محاسبه علی‌الرأس را در پی دارد.

مشاوره مالیاتی حضوری و غیرحضوری با نورترازان معین

اگر در امور مالیاتی خود با مشکل مواجه شدید و به دنبال راهی برای کاهش جریمه‌های مالیاتی هستید، بهترین اقدام، دریافت مشاوره مالیاتی حرفه‌ای است.

در سایت نورترازان معین، می‌توانید با پر کردن شماره خود در لینک زیر، مشاوره حضوری و غیرحضوری دریافت کنید. مشاوران مالیاتی نورترازان معین از با‌تجربه‌ترین متخصصان مالیاتی در ایران هستند و راهنمایی‌های کاربردی برای کاهش جریمه‌ها و انجام صحیح تکالیف مالیاتی ارائه می‌دهند.