شرایط دریافت مرخصی زایمان در سال 1404

مرخصی زایمان یکی از مهم‌ترین حقوق قانونی بانوان شاغل در ایران است که تحت پوشش قانون کار و سازمان تامین اجتماعی قرار دارد. این مرخصی فرصتی ارزشمند برای مادران فراهم می‌کند تا در دوران بارداری و پس از تولد فرزند، با آرامش بیشتر به سلامت خود و کودکشان رسیدگی کنند. علاوه بر این، حمایت‌های مالی و بیمه‌ای مرتبط با مرخصی زایمان، امنیت شغلی و اقتصادی مادران را تضمین می‌کند. در این مقاله از نورترازان معین، به‌صورت کامل به قوانین مربوط به مرخصی زایمان، شرایط بهره‌مندی و مدارک لازم برای دریافت آن خواهیم پرداخت.برای مشاوره و تکمیل اظهارنامه مالیاتی توسط شرکت نورترازان معین ( مجری  و مشاور امور مالیاتی ) ، همین حالا شماره تماس خود را وارد کنید و با مشاور مالیاتی در ارتباط باشید.

مرخصی زایمان چیست؟

مرخصی زایمان دوره‌ای قانونی است که به بانوان شاغل تحت پوشش بیمه اجباری تأمین اجتماعی اختصاص می‌یابد تا در دوران بارداری و پس از تولد فرزند، به استراحت و مراقبت از سلامت خود و کودکشان بپردازند. بر اساس ماده ۷۶ قانون کار و ماده ۶۷ قانون تأمین اجتماعی، این مرخصی شامل پرداخت غرامت دستمزد ایام بارداری و حفظ سوابق بیمه‌ای مادر می‌شود.

برخلاف مرخصی استعلاجی که بیشتر برای بیماری و آسیب جسمی پیش‌بینی شده، مرخصی زایمان با هدف حمایت ویژه از مادران در نظر گرفته شده و مزایای مالی و شغلی خاصی برای آن‌ها دارد.

نکته مهم:
مرخصی زایمان جزو سوابق کاری فرد محسوب می‌شود و در این مدت، تمام حقوق و مزایای مادر، از جمله عیدی، سنوات و سایر مزایا، باید به‌طور کامل پرداخت شود.

مدت زمان مرخصی زایمان چقدر است؟

مدت زمان مرخصی زایمان

براساس قانون کار، مدت مرخصی زایمان برای زنان باردار ۹ ماه تعیین شده است که حداقل سه ماه آن باید پس از زایمان استفاده شود. در صورتی که نوزاد دوقلو یا چندقلو باشد، این دوره به ۱۲ ماه افزایش می‌یابد تا مادر فرصت بیشتری برای مراقبت از فرزندان خود داشته باشد.

مرخصی زایمان با حفظ حقوق و مزایا به مادران تعلق می‌گیرد و سازمان تأمین اجتماعی موظف است کل این دوره را تحت پوشش بیمه‌ای قرار دهد. بنابراین، کارفرما موظف است این حق قانونی را رعایت کرده و امکان استفاده مادران از مرخصی را فراهم کند.

چه زمانی باید برای مرخصی زایمان اقدام کرد؟

به طور معمول، مرخصی زایمان از زمان تولد نوزاد آغاز می‌شود. با این حال، مادران در ماه‌های پایانی بارداری نیز می‌توانند از مرخصی استفاده کنند و برای این کار دو گزینه دارند:

1. استفاده از مرخصی استعلاجی قبل از زایمان

2. آغاز مرخصی زایمان با گواهی پزشک

بنابراین، زنان شاغل بیمه‌شده این امکان را دارند که حتی قبل از تولد نوزاد هم از مرخصی بهره‌مند شوند، هرچند در برخی شرایط ممکن است بخشی از این دوره بدون حقوق باشد.

نکته مهم: حداقل سه ماه از مرخصی زایمان باید پس از تولد نوزاد استفاده شود تا سلامت مادر و نوزاد تأمین شده و حقوق شغلی مادر حفظ شود.

مرخصی استعلاجی قبل از زایمان

زنان باردار تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی، در صورت بروز مشکلات یا بیماری‌های مرتبط با بارداری، می‌توانند با تأیید پزشک معالج از مرخصی استعلاجی قبل از زایمان استفاده کنند. این مرخصی مجزا از مرخصی زایمان بوده و مدت آن از دوره مرخصی زایمان کسر نمی‌شود. همچنین، دوران مرخصی استعلاجی به عنوان سوابق بیمه‌ای ثبت شده و غرامت دستمزد آن توسط سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود.

شرایط استفاده از مرخصی استعلاجی در دوران بارداری:

• برای مرخصی‌های کمتر از ۱۵ روز، ارائه گواهی پزشک معالج کافی است.

• برای مرخصی‌های ۱۵ تا ۶۰ روز، تأیید پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی ضروری است.

• برای دوره‌های بیش از ۶۰ روز، تأیید شورای پزشکی تأمین اجتماعی مورد نیاز است.

مرخصی زایمان قبل از تولد

قانون اجازه می‌دهد تا ۲ ماه از مرخصی زایمان قبل از تولد استفاده شود، اما با تشخیص پزشک معتمد، امکان دریافت مرخصی استعلاجی سه ماه قبل از زایمان یا حتی بیشتر نیز وجود دارد. این مرخصی بخشی از حمایت‌های پزشکی تأمین اجتماعی محسوب می‌شود و نیازمند ارائه گواهی پزشکی معتبر است. به این ترتیب، مادران می‌توانند در صورت بروز مشکلات یا عوارض دوران بارداری، زودتر استراحت کنند.

مدارک مورد نیاز برای دریافت مرخصی زایمان و کمک‌هزینه بارداری

برای استفاده از مرخصی زایمان و دریافت کمک‌هزینه بارداری، ارائه مدارک زیر ضروری است:

• درخواست مرخصی به صورت کتبی

• دفترچه بیمه یا کد بیمه تأمین اجتماعی

• گواهی پزشک معالج

• خلاصه پرونده ترخیص از بیمارستان

• شناسنامه پدر و مادر

• شناسنامه فرزند یا گواهی ولادت

کمک‌هزینه بارداری:
این مبلغ برابر با دو سوم آخرین دستمزد مادر است و براساس میانگین حقوق سه ماه آخر پس از کسر حق بیمه محاسبه می‌شود.

قوانین مرخصی زایمان در ایران

قانون مرخصی زایمان ۱۴۰۴ بر اساس قانون کار و مقررات سازمان تأمین اجتماعی شامل موارد زیر است:

• مدت مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه (۲۷۶ روز) افزایش یافته است.

• این مرخصی می‌تواند قبل یا بعد از زایمان تقسیم شود، اما حداقل سه ماه آن باید پس از تولد فرزند استفاده شود.

• در صورت زایمان زودرس، مادر می‌تواند از باقی‌مانده مرخصی پس از تولد استفاده کند.

• کمک‌هزینه بارداری در شرکت‌های خصوصی طبق قوانین تأمین اجتماعی و در برخی شرکت‌های دولتی طبق قوانین همان شرکت پرداخت می‌شود.

• مدت مرخصی زایمان جزو سابقه بیمه‌ای فرد محسوب می‌شود.

• حقوق، عیدی و پاداش مادران تحت پوشش بیمه در طول مرخصی زایمان پرداخت می‌شود.

• سازمان تأمین اجتماعی موظف است غرامت دستمزد را مستقیماً به حساب بیمه‌شده واریز کند و این دوره در محاسبه بازنشستگی و سنوات لحاظ می‌شود.

قانون بازگشت به کار پس از مرخصی زایمان

پس از پایان مرخصی زایمان، قرارداد کار به حالت تعلیق درآمده و کارمند موظف است به جایگاه شغلی قبلی خود بازگردد. در صورت عدم رعایت این قانون توسط سازمان یا اخراج کارمند، امکان ارائه شکایت به اداره کار وجود دارد.

مرخصی شیردهی زنان شاغل

طبق ماده ۷۸ قانون کار، مادران شاغل تا پایان دو سالگی فرزند خود، پس از هر سه ساعت کار، نیم ساعت برای شیردهی اختصاص می‌دهند.

• این زمان جزء ساعات کاری محسوب شده و حقوق و مرخصی زایمان مادر را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.

• مادران دارای فرزندان دوقلو یا چندقلو می‌توانند تا دو ساعت در روز از مرخصی شیردهی استفاده کنند.

• این مرخصی قابل ذخیره‌سازی یا تبدیل به وجه نقد نیست و صرفاً برای شیردهی همان روز قابل استفاده است.

مرخصی زایمان برای پدران

مرخصی زایمان تنها مخصوص مادران نیست. طبق بخشنامه سازمان تأمین اجتماعی ۱۴۰۴، پدران شاغل در بخش‌های دولتی و خصوصی می‌توانند ۱۴ روز مرخصی با حقوق دریافت کنند، مشروط بر اینکه همسرشان شاغل بوده و از مرخصی زایمان استفاده کند.

حقوق مرخصی زایمان ۱۴۰۴

براساس ماده ۵۹ قانون تأمین اجتماعی، زنان شاغل که حداقل ۶۰ روز حق بیمه در سال قبل از زایمان پرداخت کرده‌اند، می‌توانند مبلغی معادل دو سوم حقوق ماهیانه خود را به عنوان کمک‌هزینه بارداری دریافت کنند

نحوه ثبت مرخصی زایمان در سامانه تأمین اجتماعی

برای ثبت درخواست مرخصی زایمان، مراحل زیر انجام می‌شود:

1. ورود به سامانه: به سایت اینترنتی سامانه خدمات تأمین اجتماعی به نشانی eservices.tamin.ir مراجعه کنید.

2. بخش بیمه‌شدگان: از بخش “بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی”، گزینه “مرخصی استعلاجی” را انتخاب کنید.

3. بارگذاری مدارک: مدارک مورد نیاز مانند گواهی پزشک و سایر مستندات را بارگذاری کنید.

4. ثبت درخواست: پس از بارگذاری مدارک، درخواست خود را ثبت کنید.